Sądy niepokoju

Koncepcje radykalnej reformy sądownictwa i powołania sędziów pokoju do rozstrzygania drobnych spraw są ze sobą niekompatybilne.

Po ogólnych informacjach o zmianie systemu sądownictwa pojawić się mają szczegóły koncepcji utworzenia sądów pokoju. Mają one uzupełnić system, realizując zasadę udziału społeczeństwa w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, i być remedium na niedomagania przeciążonych, niewydolnych i opieszałych sądów powszechnych. Przyspieszyć rozpoznawanie drobnych spraw, zwiększyć transparentność orzekania, zbliżyć sąd do obywateli, a w rozstrzyganie sporów włączyć społeczności.

Idea nawiązuje do modelu angielskiego, transponowanego do systemów kontynentalnych, gdzie funkcjonują jako organy o statusie zbliżonym do sądów pojednawczych (Portugalia), sędziów honorowych (Włochy) lub sądów pierwszoinstancyjnych w drobnych sprawach (Zjednoczone Królestwo). Z obywatelskiego punktu widzenia koncepcja powierzenia rozstrzygania spraw wybieranym przedstawicielom wydaje się prima facie atrakcyjna. Możliwość jej sensownej realizacji zależy jednak od szeregu czynników, w tym od uwarunkowań konstytucyjnych i powiązania z sądami powszechnymi. A radykalna zmiana ustroju sądownictwa i...