Konstytucyjne uwarunkowania NBP

Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny, zasadnicza część regulacji odnoszących się do Narodowego Banku Polskiego została ujęta w rozdziale X Konstytucji RP dotyczącym finansów publicznych, a zwłaszcza w art. 227. Przepis ten normuje nie tylko podstawowe zagadnienia związane z organizacją i powoływaniem organów NBP, lecz również określa jego pozycję ustrojową.

Art. 227 ust. 1 nadaje NBP rangę centralnego banku państwa, któremu przysługuje wyłączne prawo emisji pieniądza oraz ustalania i prowadzenia polityki pieniężnej. Przepis ten stwierdza ponadto, że NBP odpowiada za wartość polskiego pieniądza, co nie jest utożsamiane z nakazem dążenia do wzrostu tej wartości lub jedynie do jej utrzymania na stałym poziomie, ale bywa rozumiane jako przypisanie NBP powinności i możliwości prowadzenia polityki pieniężnej sprzyjającej wszechstronnemu rozwojowi gospodarczemu i podnoszeniu stopy życiowej obywateli (z odwołaniem się do P. Winczorka, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Warszawa, 2000, s. 284). Konstytucja RP nie formułuje wprost zasady niezależności centralnego banku państwa (z powołaniem się na M. Zubika, Narodowy Bank Polski (Analiza konstytucyjno-ustrojowa), PiP 6/2001, J. Mordwiłko, Opinia w sprawie statusu centralnego banku państwa (art. 227 Konstytucji RP, Przegląd Sejmowy 5/2002).

Jednak wykonywanie przez NBP wskazanych zadań wymaga jego niezależności. W...