System represji w Polsce 1944--1989
Z "Czarnejksięgi komunizmu"
System represji w Polsce 1944--1989
A NDRZEJ PACZKOWSKI
*** Formy i zasięg represji politycznych w powojennej Polsce zmieniały się wraz z przekształceniami systemu politycznego. Można chyba strawestować znane powiedzenie: "Powiedz mi jaki jest system represji, a powiem ci jaka to faza komunizmu". Opis i analiza represji nie jest wszakże rzeczą prostą z dwóch co najmniej powodów: 1) była to sfera ściśle utajniana i do dziś wiele dokumentów jest niedostępnych; 2) koncentracja na niej może prowadzić do wypaczenia obrazu przeszłości, gdyż system komunistyczny opierał się nie tylko na represjach (i to także w najbardziej represyjnych okresach) . Mając to na uwadze należy wszakże podjąć próbę przedstawienia problemu, gdyż ma on jednak kapitalne znaczenie dla oceny ustroju, a nawet jego ideologicznych korzeni.
W ciągu 45 lat, kiedy w Polsce władzę -- jako siła dominująca lub de facto monopolistyczna -- sprawowała partia komunistyczna, mieliśmy do czynienia z pięcioma fazami czy okresami, które wyraźnie różniły się między sobą, m. in. pod względem stopnia represyjności. Było także wiele podobieństw, a w tym te zasadnicze: zawsze istniała policja polityczna i zawsze kontrolę nad nią posiadało partyjne centrum decyzyjne (lub kilka należących do niego osób) .
Podbój...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta