orzecznictwo

Dostrzegając problemy związane z alimentacją, ustawodawca w art. 1 pkt 29 ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2008 r. nr 220, poz. 1431) dodał art. 1441. Zgodnie z tym przepisem zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego, jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, co nie dotyczy obowiązku rodziców względem ich małoletniego dziecka. Niezależnie od zmiany społecznego podejścia do alimentacji już dziesiątki lat wcześniej w judykaturze widziano potrzebę łagodzenia tego obowiązku.

Punktem wyjścia w ocenie zasad współżycia społecznego – m.in. – ujętych w art. 1441 k.r.o. jest zawsze zrozumienie ich istoty. Owa klauzula nawiązuje do idei słuszności, odwołuje się do powszechnie uznawanych w kulturze społeczeństwa wartości, umożliwia dostosowanie ogólnych norm prawnych do konkretnego stanu faktycznego przy uwzględnieniu systemu ocen czy zasad postępowania o charakterze pozaprawnym oraz służy realizacji sprawiedliwości w znaczeniu materialnoprawnym będącej wartością konstytucyjną (wyrok SN z 23 lutego 2017 r., V CSK 230/16, LEX nr 2288116, a także orzecznictwo powołane w jego uzasadnieniu). W judykaturze, charakteryzując te zasady, odwoływano się także do sprawiedliwościowego społecznego i etycznego aspektu dochodzenia roszczenia (wyrok SN z 24...