Przewodniczący PKW i „clara non sunt interpretanda”

Sugestia, że w uchwale PKW z 30 grudnia 2024 roku mamy do czynienia z sytuacją jasną, więc niewymagającą analiz i refleksji – jest oczywiście bezzasadna.

Przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej sędzia NSA Sylwester Marciniak uważa, że uchwała z 30 grudnia 2024 r. jest jednoznaczna co do treści, dlatego w tej sprawie znajduje zastosowanie wielokrotnie analizowana w orzecznictwie i doktrynie premia: clara non sunt interpretanda (to, co jest jasne, nie podlega interpretacji).

Czy aby na pewno ta argumentacja jest trafna, zasadna i przekonująca? A zatem, czy można ją zaakceptować? Problem jest przecież ważny, bo dotyczy istoty i znaczenia przytoczonej paremii w polskiej kulturze prawnej.

Błędne koło

Jerzy Stelmach ujmuje problem następująco: „Ta znana i z niewiadomych powodów ceniona przez prawników reguła ma w moim przekonaniu strukturę błędnego koła. Stwierdza ona bowiem, że rzeczy jasne nie wymagają interpretacji, ale przecież do stwierdzenia tej jasności – potrzebujemy właśnie interpretacji. Prawnik dokonuje wszelkich ustaleń tylko na podstawie uprzednio przeprowadzonej interpretacji. Nie dysponuje żadną aprioryczną wiedzą...