Gminy zbyt często prowadzą działalność komercyjną

Przesłanki tworzenia spółek komunalnych są nieostre. Nie stanowią ograniczenia dla zakresu działalności gospodarczej spółek z udziałem gminy.

Zadaniem jednostki samorządu terytorialnego nie jest prowadzenie działalności nastawionej na zysk. Gmina nie może bowiem wykorzystywać swojej pozycji rynkowej, by zakłócać konkurencyjność. Wyjątki dotyczą spółek z wyłącznym lub częściowym udziałem jednostki samorządu. Zgodnie z art. 9 ustawy o gospodarce komunalnej (dalej: u.g.k), j.s.t. mogą tworzyć spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, a także do nich przystępować.

Uprawnienie to nie może być jednak odczytywane w oderwaniu od istoty gospodarki komunalnej prowadzonej przez jednostki samorządu. Istotę tę określono w art. 1 ustawy – gospodarka komunalna gminy polega na zaspokojeniu zbiorowych potrzeb mieszkańców gminy zamieszkującej jej terytorium (wyrok WSA w Gliwicach z 18 lutego 2015 r., IV SA/Gl 503/14). Zasadnicza odmienność między gospodarką komunalną a działalnością gospodarczą polega głównie na tym, że gospodarka komunalna nie ma celu zarobkowego, jej obligatoryjnym celem pozostaje wykonywanie zadań własnych gminy, w tym zaspokajanie potrzeb wspólnoty (wyrok NSA z 29 maja 2019 r., I OSK 1981/17).

Niezaspokojone potrzeby wspólnoty

Jak wprost wynika z art. 10 ust. 1 u.g.k., poza sferą użyteczności publicznej gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

1) istnieją niezaspokojone...