Kryzys jurysdykcji międzynarodowej: geopolityka ponad prawem

Polska stwierdziła, że prawo międzynarodowe jest selektywne. Nie ona pierwsza. I pewnie nie ostatnia.

Kryzys instytucji demokratycznych obejmuje również międzynarodowe sądownictwo. Obrazuje to brak poszanowania przez niektóre państwa-strony Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego dla nakazu aresztowania wydanego przez MTK wobec premiera Izraela Benjamina Netanjahu oraz byłego ministra obrony tego kraju Joawa Gallanta.

To nowa sytuacja dla zachodnich demokracji tworzących Trybunał. Nakazy aresztowania zostały wydane wobec rządzących państwem, które należy do politycznego Zachodu. Polityczni liderzy muszą więc odpowiedzieć sobie na pytanie, czy uznają jurysdykcję międzynarodową czy może chcą zachować polityczne status quo i zadbać o swoje geopolityczne interesy.

Kryzys instytucji

Zaraz po wydaniu przez MTK w listopadzie 2024 r. nakazu aresztowania Benjamina Netanjahu, Viktor Orban zaprosił lidera państwa Izrael do Budapesztu i zapowiedział, że ochroni go przed ewentualnym zatrzymaniem. Premier Węgier przyznał tym samym, że wiążące decyzje wydawane przez haski Trybunał nie będą przez Budapeszt realizowane. Nic to, że Węgry są państwem-stroną konwencji tworzącej Międzynarodowy Trybunał Karny i w teorii uznającym jego jurysdykcję.

Do deklaracji Viktora Orbana odnieśli się niektórzy najważniejsi politycy Unii Europejskiej. Ówczesny szef unijnej dyplomacji Josep Borrell stwierdził, że rządy państw członkowskich UE nie mogą wybierać, czy będą wykonywać...