Od Trzeciej Republiki do III Rzeczypospolitej
Od Trzeciej Republiki do III Rzeczypospolitej
STEFAN BRATKOWSKI
Naszego ustroju nie uformowaliśmy dopiero w roku 1997. Uformował się ponad 125 lat temu, nie u nas, ale we Francji, my zaś kultywujemy go wzorem szanownych trzech republik, które, nie szukając nowego miejsca na mapie, zmieniały tylko numerację. Pozostawały w rzeczywistości tą samą Trzecią Republiką, nieco skorygowaną jednym francuskim zamachem stanu, a w Polsce po drodze, wcześniej, zamachem majowym 1926 roku. Nie miały nic wspólnego z geniuszem Francji, bo nigdy nie traktowały go serio.
Prześledzimy narodziny tego ustroju, by odkryć, że nie był on żadnym Wielkim Zamiarem, lecz wynikiem gry przypadków, doraźnego miotania się od Sasa do Lasa, przepychanek politycznych i małych interesików, chytrości wzajemnych i głupstw. Ba, mogło tego ustroju w ogóle nie być!
Proszę pamiętać: wielki mędrzec francuski - Monteskiusz w XVIII wieku zalecał światu pełny rozdział trzech władz w państwie - ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Na tej zasadzie oparła się konstytucja Stanów Zjednoczonych, do której przez ponad dwieście lat wniesiono zaledwie kilkanaście poprawek. W ślad za nią poszła pierwsza konstytucja europejska, polska Konstytucja 3 maja. Kiedy jednak klasa polityczna Francji w 1871 r. po klęsce w wojnie z Prusami i upadku cesarstwa robiła...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta