Nowa próba sił

źródło: AKG/East News

Cesarz Leopold I Habsburg, rycina z XIX w.

źródło: AKG/East News

Sułtan Mehmed IV, szkoła austriacka, l. 70. XVII w.

Do nowej próby sił doszło na początku lat 60. XVII stulecia. Turcja odradzała się pod wodzą wojowniczych wezyrów z rodu Köprülü – Mehmeda i Fazyla Ahmeda, którzy porządkowali stosunki w państwie i chcieli ujarzmić niesfornych lenników, m.in. Siedmiogród. Habsburgowie udzielili pomocy Siedmiogrodzianom, ale sułtan w rewanżu wysłał wojsko na Węgry cesarskie.

Na początku wojny armia osmańska raźno sobie poczynała, zdobywając pograniczne zamki: Újvár, Wielki Waradyn i Nitrę. Cesarz Leopold I pozyskał posiłki z Rzeszy oraz Francji i przeciw 100-tysięcznej armii Fazyla Ahmeda paszy wyprawił 60 tys. żołnierzy pod wodzą Raymonda Montecuccolego. Zatrzymał on i zmusił do odwrotu Turków pod St. Gotthardt na początku sierpnia 1664 roku. Wielki wezyr musiał zawrzeć pokój. Na mocy układu w Vasvárze Turcy zwrócili niektóre zamki, m.in. Wielki Waradyn i Nitrę, zachowując jednak Újvár i uzyskując spore odszkodowanie pieniężne. W zamian zobowiązali się nie popierać opozycji antyhabsburskiej na Węgrzech. Złamanie tego warunku pokoju stało się zarzewiem następnej wojny, która doprowadziła Turków pod Wiedeń.