Niepodległość przybyła na Moniuszki
Przed południem 10 listopada 1918 r. w Warszawie rozeszła się wiadomość o przyjeździe zwolnionego z twierdzy w Magdeburgu komendanta Piłsudskiego.
Przed kamienicą przy ulicy Moniuszki 2a, gdzie zatrzymał się w pensjonacie panien Romanówien, zgromadziły się tysiące mieszkańców stolicy. W przerwie między przyjmowaniem wizyt Komendant wyszedł na chwilę na balkon udekorowany kwiatami, zielenią i symbolami narodowymi. Powiedział m.in.: „Obywatele! Warszawa wita mnie po raz trzeci. Witam was krótko, gdyż jestem przeziębiony, bolą mnie gardło i piersi”.
Prawie ćwierć wieku wcześniej Józef Piłsudski przyjechał do Warszawy na II Zjazd PPS. Nikt go rzecz jasna uroczyście nie witał. Ale właśnie wtedy, w lutym 1894 r., podczas obrad w mieszkaniu Józefa Stróżeckiego przy ul. Niecałej 12, młodego, niespełna trzydziestoletniego działacza socjalistycznego z Wileńszczyzny wybrano do kierującego partią Centralnego Komitetu Robotniczego. Zjazd powierzył mu także wydawanie konspiracyjnego „Robotnika”, dzięki któremu zyskał w następnych latach istotny wpływ na linię polityczną i ideologię PPS.
Pierwsza kwatera
Zanim Komendant, który przyjechał na Dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej około 7 rano, dotarł na Moniuszki, odbył długą rozmowę z ks. Zdzisławem Lubomirskim, reprezentującym Radę Regencyjną. Wkrótce z rąk rady objął pełnię władzy w kraju. Rozmowa odbyła się w tzw. Białym Pałacyku – XIX-wiecznej rezydencji przy ul. Frascati, gdzie dziś, po odbudowie ze zniszczeń wojennych, mieści się...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta