„Chłopczyk” i „Tłuścioch” objawiają niszczycielską moc

źródło: bridgeman art library

Eksplozja amerykańskiej bomby atomowej nad Hiroszimą, 6 sierpnia 1945 r.

źródło: corbis sygma

Eksplozja bomby atomowej nad Nagasaki, 9 sierpnia 1945 r.

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

Amerykańskie ataki powietrzne na Japonię w latach 1944 – 1945

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, bettmann/corbis

Bomba atomowa „Little Boy” przed zrzuceniem na Hiroszimę

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, bettmann/corbis

Bomba „Fat Man” na lotnisku na wyspie Tinian, początek sierpnia 1945 r.

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, bettmann/corbis

Bombowiec B-29 „Enola Gay”, który zrzucił bombę atomową na Hiroszimę

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, bettmann/corbis

Załoga bombowca „Enola Gay” – drugi od prawej stoi płk Paul W. Tibbets

źródło: bridgeman art library

Ruiny Hiroszimy po wybuchu bomby atomowej, fotografia z października 1945 r.

źródło: corbis, archiwum „mówią wieki”

Centrum Nagasaki zrównane z ziemią przez bombę atomową, koniec sierpnia 1945 r.

źródło: bridgeman art library

Korespondent wojenny Ernie Pyle wśród amerykańskich żołnierzy na Okinawie, kwiecień 1945 r.

źródło: bettmann/corbis

Japońska rodzina, która przetrwała zagładę Nagasaki

źródło: Corbis

Amerykańskie bomby spadają na port w Kobe, 4 czerwca 1945 r.

źródło: Corbis

Delegacja władz i armii japońskiej przed podpisaniem kapitulacji na pokładzie pancernika „Missouri”, 2 września 1945 r.

źródło: AKG/East News

Gen. MacArthur podpisuje akt kapitulacji Japonii, 2 września 1945 r.

źródło: bridgeman art library

Japońscy politycy i wojskowi sądzeni za zbrodnie wojenne przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego Wschodu, 1946 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Próbna eksplozja sowieckiej bomby atomowej na poligonie w Semipałatyńsku (Kazachstan), 29 sierpnia 1949 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Amerykańska próba jądrowa na atolu Bikini, 25 lipca 1946 r.

źródło: bettmann/corbis

Japońskie dziewczęta z Hiroszimy w maskach ochronnych

źródło: AKG/East News

Żołnierze ludowego Wojska Polskiego ze zdobytymi sztandarami hitlerowskimi podczas defilady zwycięstwa w Moskwie, 24 czerwca 1945 r.

źródło: AKG/East News

Stalin i dostojnicy sowieccy obserwują defiladę zwycięstwa na Placu Czerwonym w Moskwie, 24 czerwca 1945 r.

źródło: AKG/East News

Amerykanie radują się z kapitulacji Japonii na Time Square w Nowym Jorku, 14 sierpnia 1945 r.

źródło: bridgeman art library

Brytyjska rodzina królewska i premier Churchill pozdrawiają londyńczyków świętujących kapitulację Trzeciej Rzeszy, 9 maja 1945 r.

źródło: bridgeman art library

Mieszkańcy Norymbergi na polecenie amerykańskich władz wojskowych oglądają ciała więźniow obozów koncentracyjnych zamordowanych podczas marszu śmierci do Dachau, maj 1945 r.

źródło: bridgeman art library

Churchiil, Truman i Stalin na konferencji w Poczdamie, lipiec 1945 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Spalone ciało ofiary wybuchu bomby atomowej w Hiroszimie, sierpień 1945 r.

24 lipca 1945 roku w przerwie obrad konferencji poczdamskiej, amerykański prezydent Harry Truman „mimochodem” wspomniał Stalinowi, że USA „dysponują nową bronią o niezwykłej sile zniszczenia”. Pewien przewagi Truman zapamiętał, że nieporuszony sowiecki dyktator wyraził tylko uprzejme zadowolenie i nadzieję „na dobre jej użycie przeciw Japończykom”. Ale sowiecki wywiad już od 1942 roku śledził postępy Amerykanów, a zespół Igora Kurczatowa trzeci rok pracował nad sowieckim programem nuklearnym. „Przypadkowa” rozmowa w Poczdamie zapowiadała więc nie tylko atomowy cios wymierzony przez USA w Japonię, ale także nuklearny wyścig między wczorajszymi sojusznikami.

Andrzej Nieuważny - historyk z Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Rankiem 6 sierpnia 1945 roku należąca do 509. Specjalnej Grupy Uderzeniowej Sił Powietrznych USA (USAAF)) superforteca Boeing B-29 z wymalowaną nazwą „Enola Gay” wystartowała z położonej na archipelagu Marianów wyspy Tinian. Dowodził płk Paul Tibbets,

który ochrzcił czterosilnikowego giganta (43 m rozpiętości skrzydeł!) pieszczotliwym określeniem własnej matki. Uwolniona na wysokości 9,5 km o godz. 8.15 czasu lokalnego czterotonowa uranowa bomba „Little Boy” (Chłopczyk) wybuchła po 43 sekundach nad liczącym 350 tys. mieszkańców portowym miastem Hiroszima, wyzwalając siłę 13,2 kilotony (13 200 ton trotylu) i rozpalając przez dwie sekundy świetlistą łunę. Wybuch i temperatura ok. 3 tys. stopni Celsjusza zniszczyły centrum miasta zabijając 80 tys. ludzi i raniąc dalsze 70 tys. Atomowy grzyb wznosił się na 12 km, a pożar ogarnął kolejne dzielnice. Na ocalałych mieszkańców Hiroszimy spadły z nieba dziwnie wielkie krople chłodnego i czarnego deszczu, który zapowiadał nieznaną dotychczas plagę – promieniowanie radioaktywne. Zabije ono jeszcze 100 tys. nieszczęśników.

Siła zniszczenia poraziła zmysły amerykańskich lotników. Po zwolnieniu bomby Tibbets zdał sobie sprawę, że „rozpętaliśmy piekło i podczas jej opadania manewrowałem...