Bałwany lądowe o bałwanach morskich

źródło: Centralne muzeum morskie w Gdańsku

Bitwa pod Oliwą, mal. Stefan Płużański

źródło: bridgeman art library

Widok Gdańska, ok. 1610 r., mal. Lorenz Strauch

źródło: bridgeman art library

Włoska mapa Skandynawii i Morza Baltyckiego, koniec XVI w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Strona tytułowa księgi prawa morskiego, wydrukowanej w Lubece w 1537 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Herb szwedzkich Wazów z okrętu „Vasa”, zwodowanego w 1628 r., który zatonął podczas pierwszego rejsu. Wrak wydobyto z morza w 1961 r. i odrestaurowano. Obecnie jest on eksponowany w Sztokholmie

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Prusy, rycina z Kroniki Hartmanna Schedla, XV w.

źródło: bridgeman art library

Załadunek towarów na statki cumujące przy Wyspie Spichrzów w porcie gdańskim, rycina, XVIII w.

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, wikipedia

Koga – statek handlowy używany m.in. na Bałtyku w XII – XVI w., odrys z pieczęci hanzeatyckiego miasta Stralsund, XV w.

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, wikipedia

II pokój toruński z 1466 r., kończący wojnę trzynastoletnią Polski z zakonem krzyżackim

źródło: bridgeman art library

Gdańska Wielka Zbrojownia, wzniesiona na początku XVII w., rycina, XVIII w.

źródło: MWP w Warszawie

Oblężenie Malborka w 1460 r., litografia, XIX w.

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, wikipedia

Alegoria łączności Gdańska z Polską, plafon z Wielkiej Sali Rady Ratusza Głównomiejskiego w Gdańsku

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Akt inkorporacji Prus do Polski wystawiony przez Kazimierza Jagiellończyka 6 marca 1454 r.

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, wikipedia

Bartłomiej Schachmann, burmistrz Gdańska w latach 1605 – 1614, rycina Antona Mollera

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, wikipedia

Ścięcie braci witalijskich, piratów grasujących na Bałtyku, w Hamburgu w 1401 r.

źródło: muzeum archeologiczno-historyczne w Elblągu

Najstarsza panorama Elbląga z 1554 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Model karaki „Peter von Danzig”. Statek przejęty za długi przez władze Gdańska i uzbrojony był wykorzystywany przez kaprów. W 1473 r. jego załoga zrabowała z florenckiej galery obraz „Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Frombork, rycina, XVI w.

źródło: bridgeman art library

Widok Sztokholmu, rycina, XVII w.

źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE

Plan Gdańska, koniec XVI w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Inflanty, mapa Portantiusa, 1573 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Król Zygmunt August, twórca Komisji Morskiej i pierwszej stałej floty polskiej

źródło: MUZEUM WOJSKA POLSKIEGO W WARSZAWIE

Zatoka Gdańska, rycina z XVII w.

źródło: archiwum „mówią wieki”, centralne muzeum morskie w Gdańsku

Arend Dickmann, Holender mieszkający w Gdańsku, kapitan i właściciel statku handlowego, dowódca floty polskiej pod Oliwą

źródło: MWP w Warszawie

Bitwa pod Oliwą, mal. Alojzy Roman Kawecki, 1939 r.

źródło: archiwum „mówią wieki”, centralne muzeum morskie w Gdańsku

Szwedzki falkon – działo wydobyte z wraku szwedzkiego galeonu „Solen”, który zatonął podczas bitwy pod Oliwą

źródło: archiwum „mówią wieki”, centralne muzeum morskie w Gdańsku

Kule z „Solena”

źródło: archiwum „mówią wieki”, centralne muzeum morskie w Gdańsku

Akt inkorporacji Estonii do Rzeczypospolitej wydany przez Zygmunta III Wazę w 1600 r.

autor zdjęcia: Paweł Moszczyński

źródło: Rzeczpospolita

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Moneta 40-dukatowa Zygmunta III z 1621 roku

źródło: bridgeman art library

Rufa szwedzkiego okrętu „Vasa” eksponowanego w Sztokholmie

źródło: EAST NEWS

Król Szwecji Gustaw II Adolf w tzw. stroju polskim, mal. Matthaeus Merian, około 1632 r.

źródło: MWP w Warszawie

Zygmunt III z żoną Anną Habsburżanką w Gdańsku w 1592 r., litografia według rysunku Wojciecha Gersona

źródło: MWP w Warszawie

Pistolet z zamkiem kołowym z przymocowanym doń toporem

źródło: Wikipedia

Gdańsk w XVII w., mal. Wojciech Gerson, 1865 r.

„Polska miała Dniepr, Dniestr, Boh, Dźwinę, Niemen i Wisłę, wpadające do mórz, miała porty: w Pucku, Władysławowie, Gdańsku, Piławie, Królewcu, Memlu, Połądze, Libawie, Windawie, Rydze, Parnawie i Rewlu, miała znakomite drzewo na okręty, ale nie była narodem żeglarskim, handlowym i przedsiębiorczym, walczyła na koniu, więc z jej sosen i dębów budowała swoje okręty Anglja, Portugalja i Hiszpanja, na których kulę ziemską dla cywilizacji zdobywał zachód Europy”. (Zygmunt Gloger, „Encyklopedia Staropolska”)

„Marynarka polska nie odegrała takiej roli w życiu naszego państwa, jak flota holenderska, angielska, duńska czy szwedzka w życiu tamtych narodów. Nader słaba była jej podstawa działania. Razem z Prusami Książęcymi mieliśmy bowiem tylko 200 mil wybrzeży z jednym wartościowym portem – gdańskim. Ani nawigacyjnie niedogodny Puck czy Elbląg, ani Braniewo, czy w rękach pruskich pozostające Piława i Królewiec nie mogły nam zastąpić faktu, że wielkie państwo, oparte o system rzeczny Wisły i Odry dusiło się w jednym jedynym porcie, zakneblowanym jeszcze przez samowolę gdańszczan. To osłabiło naszą prężność morską i tłomaczy w zasadniczy sposób, dlaczego nasza rola na morzu była skromniejsza od innych państw i narodów. Nie pomogło powiększenie w r. 1561 i 1582 naszej linii brzegowej w dwójnasób o całe Inflanty, gdyż ziemie macierzyste polskie, Małopolska, Wielkopolska i Mazowsze na tym fakcie nic nie zyskiwały” (Kazimierz Lepszy, „Zarys dziejów marynarki polskiej”).

A co gorsza, wielu z polskiej szlachty, władającej państwem, nawet nie rozumiało, że z morza pochodzi bogactwo, militarna potęga i polityczna niezależność. Czarno na białym dał wyraz tej niewiedzy Sebastian Fabian Klonowic z Sulmierzyc, gdy w 1595 roku ogłosił drukiem poemat „Flis to jest spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi”:

(...)

Lecz miła Polska na żyznym...