Kresowiacy na nowym miejscu

autor zdjęcia: Bartek Sadowski

źródło: Fotorzepa

Wrocławska siedziba przeniesionego ze Lwowa Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

autor zdjęcia: Jakub Ostałowski

źródło: Fotorzepa

Przez wszystkie lata PRL przetrwała nazwa dworca Warszawa Wileńska, choć była bardzo niepoprawna politycznie, a z tego dworca do Wilna pociągi nie odchodziły

źródło: Wojtek Jakubowski/KFP, Narodowe Archiwum Cyfrowe

Pomnik Jana III w Gdańsku

źródło: Wojtek Jakubowski/KFP, Narodowe Archiwum Cyfrowe

...i na pierwotnym miejscu – we Lwowie

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Fotorzepa

Kresowiacy na Ziemiach Zachodnich i Północnych

źródło: East News, Bartek Sadowski, Michał Walczak

Pomnik Aleksandra Fredry we Wrocławiu

źródło: EAST NEWS

...i we wcześniejszej lokalizacji – we Lwowie

źródło: East News, Bartek Sadowski, Michał Walczak

Replika Ostrej Bramy w Skarżysku-Kamiennej

źródło: Archiwum

Tadeusz Kukiz w kilku książkach noszących tytuł „Madonny Kresowe” przedstawił historię obrazów Matki Boskiej, które zabrali ze sobą przesiedleńcy

źródło: Archiwum

Seweryn Wysłouch

źródło: Archiwum „Życia Uniwersyteckiego UAM”

Henryk Łowmiański

źródło: Archiwum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika

Konrad Górski

źródło: Archiwum

Pamięć o Kresach podtrzymywały periodyki i książki wydawane na emigracji

źródło: Archiwum

źródło: Archiwum

Roman Aftanazy

źródło: Archiwum

Czesław Blicharski

W wyniku II wojny światowej ludność kresowa została zdziesiątkowana i częściowo rozproszona.

Ci, którzy zostali deportowani lub w inny sposób znaleźli się w głębi Związku Radzieckiego, w znacznej części trafili na zachód Europy, a także do Afryki oraz obu Ameryk. Inni, w ramach powojennego transferu z obszarów wcielonych do ZSRR, przenieśli się na terytorium Polski w jej nowych granicach. Na miejscu pozostali ci, którzy nie chcieli opuszczać ojcowizny lub z różnych względów nie mogli wyjechać albo wręcz im to uniemożliwiono.

Przemieszczając kresowiaków na zachód, starano się rozlokować ich na tej samej szerokości geograficznej. Stąd transporty z Litwy trafiły głównie do województw olsztyńskiego i gdańskiego, z Białorusi do województwa wrocławskiego, części poznańskiego, a także szczecińskiego i gdańskiego, natomiast z Ukrainy do ówczesnych województw śląskiego i wrocławskiego. Ze względu na to, że z terenu Ukrainy przesiedlono najwięcej osób (624 tys. i w drugiej fali 76 tys.), Dolny Śląsk, Opolszczyzna i Śląsk to obszar najliczniej zamieszkany przez kresowiaków. Największe skupiska ludności kresowej powstały oczywiście w miastach i one głównie są postrzegane jako centra kresowe. Stąd Wrocław uznawany jest za miasto lwowskie, a Toruń, Gdańsk i Olsztyn za miasta wileńskie, choć mieszkają tam przesiedleńcy także z innych części Kresów. Oczywiście kresowiacy osiedlali się także w innych...