Krótka fala Bałtyku

źródło: BIBLIOTEKA KONGRESU USA

Eskadra rosyjskich krążowników w Kronsztadzie, ok. 1913 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

SMS „Moltke” podczas wizyty kurtuazyjnej w USA, 1912 r.

źródło: Wikipedia

Most nad Kanalem Kilońskim łączącym Bałtyk z Morzem Północnym, rycina z 1895 r.

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

Działania na Bałtyku 1914 – 1915

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemiecki krążownik „Friedrich Carl”, który zatonął w 1914 r. w pobliżu Kłajpedy na rosyjskiej minie

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemieckie torpedowce stoją przy nabrzeżu w zdobytej Rydze, 1917 r.

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Mapa Morza Bałtyckiego z niemieckiego atlasu, 1906 r.

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Bandera na krążowniku SMS „Strassburg”, 1914 r.

źródło: bundesarchiv/wikipedia

Lekki krążownik „Magdeburg” osadzony na skałach wyspy Odensholm w Zatoce Fińskiej, 26 sierpnia 1914 r.

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemiecki lekki krążownik SMS „Augsburg”

źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, wikipedia

Rosyjska Flota Bałtycka podczas manewrów – na pierwszym planie pancernik „Cesariewicz”

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Marynarze na pokładzie pancernika „Sława”

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Rosyjska kanonierka „Chrabryj” broniąca m.in. Wysp Moonsundzkich

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Rosyjski krążownik „Admiral Makarow”

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Brytyjski okręt podwodny HMS „E 18” operujący na Bałtyku

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Rosyjski okręt podwodny „Lwica” służący we Flocie Bałtyckiej

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemiecki wodnosamolot

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Niemiecka piechota defiluje w Lipawie, 1917 r.

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Wiceadmirał Paul Behncke, dowódca zespołu okrętów, który zaatakował cieśninę Muhu 17 października 1917 r.

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Dziala 305 mm na okręcie liniowym SMS „König” biorącym udział w operacji „Albion”

źródło: bundesarchiv/wikipedia

Sterowiec nad niemieckim okrętem liniowym „Grosser Kurfürst”, październik 1917 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Okręty rosyjskie uczestniczące w bitwie w cieśninie Muhu: krążownik „Bajan” i pancernik „Grażdanin”

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Działo z rosyjskiej baterii Cerel na Saremie

źródło: bundesarchiv/wikipedia

Załadunek oddziałów niemieckich na transportowce przed desantem na Saremie, 11 października 1917 r.

źródło: bundesarchiv/wikipedia

Załadunek oddziałów niemieckich na transportowce przed desantem na Saremie, 11 października 1917 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Rosyjski krążownik „Bogatyr”

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Rosyjski torpedowiec „Biedowyj”

źródło: bundesarchiv/wikipedia

Lądowanie Niemców na Saremie 12 listopada 1917 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Lądowanie Niemców na Saremie 12 listopada 1917 r.

autor zdjęcia: Norbert Suchorzewski

źródło: Rzeczpospolita

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Niemiecki stawiacz min SMS „Albatross” uszkodzony u brzegów Gotlandii, 1915 r.

źródło: bundesarchiv/wikipedia

Niemiecki torpedowiec „B 98” ciężko uszkodzony po wejściu na rosyjską minę morską podczas operacji „Albion”, październik 1917 r.

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Wrak pancernika „Sława” zatopionego podczas bitwy w cieśninie Muhu 17 października 1917 r.

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Rosyjski pancernik „Sława” podczas bitwy, październik 1917 r.

źródło: Wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”

Jeńcy rosyjscy wzięci na Saremie (Ozylii)

Wojna morska na Bałtyku jest dobrze opisana, lecz mało znana. Wynika to zapewne z faktu, że zabrakło tu starć na miarę bitwy jutlandzkiej. Zmagania na tym akwenie, toczone w bardzo trudnych warunkach, wymagały jednak najwyższego kunsztu dowódców i wyszkolenia marynarzy.

W 1914 roku Bałtyk był morzem zamkniętym, do którego dostęp przez cieśniny kontrolowała Dania, a przez świeżo oddany Kanał Kiloński kajzerowskie Niemcy (zbudowano go po to, aby niemieckie okręty wojenne mogły bez przeszkód wypływać na Morze Północne i dalej na oceany).

Pod względem geograficznym Bałtyk można porównać do kiszki, która rozchodzi się w połowie na Zatokę Botnicką i Fińską. Liczne wyspy i szkiery, zwłaszcza w północnej części, ograniczały możliwości manewrowania, a do tego były naszpikowane artylerią nadbrzeżną i ufortyfikowane. Małe odległości determinowały konieczność przeprowadzania błyskawicznych działań, gdyż odpowiedź przeciwnika zawsze była szybka.

Była to przede wszystkim wojna małych okrętów z incydentalnym udziałem dużych jednostek. Dlatego z jednej strony były to bardzo szybkie krążowniki i kontrtorpedowce, z drugiej zaś niewielkie, ale doskonale uzbrojone i opancerzone okręty liniowe, pancerniki obrony wybrzeża oraz inne okręty artyleryjskie będące minireplikami jednostek pływających na dużych akwenach. Determinowały to warunki hydrologiczne: krótka fala oraz możliwość schowania się pod osłoną brzegu w razie silnych sztormów. Okręty wykorzystywane na Bałtyku charakteryzowały się niską burtą i nie najlepszą statecznością, za to były przeładowane uzbrojeniem (np. mogły stawiać miny). Polskie niszczyciele po przejściu we wrześniu 1939...