Bezpieka zwalczała niezależność w ZHP

źródło: Forum

Władze PRL wymagały od harcerstwa podporządkowania się PZPR. Na zdjęciu gen. Wojciech Jaruzelski w otoczeniu harcerzy w 1982 r. w Bieszczadach

źródło: reporter

Podczas pilnie obserwowanego przez SB pogrzebu ks. Jerzego Popiełuszki w 1984 r. harcerze zaciągnęli wartę honorową

Władze PRL starały się podporządkować związek. Niepokornych brały na celownik specsłużby

Harcerstwo wyrosłe z niepodległościowej tradycji należało do tych organizacji społecznych II Rzeczypospolitej, które cieszyły się powszechnym uznaniem. Stanowiło integralną część systemu wychowania. Ideały służby Bogu, Polsce i bliźnim oraz hasło „Bóg, Honor, Ojczyzna" były traktowane niezwykle poważnie przez wychowawców i wychowanków.

W latach 70. Związek Harcerstwa Polskiego nie miał już prawie nic wspólnego z przedwojennym harcerstwem. Decydenci z PZPR byli zainteresowani działalnością tylko w pełni podporządkowanej organizacji młodzieżowej. Kierownicze funkcje w związku mogli pełnić tylko „zaufani towarzysze". ZHP miał uczestniczyć we wzorowo zorganizowanym procesie socjalistycznego wychowania. W 1973 r. utworzono Federację Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej, w której skład wszedł ZHP. Pojawiło się oczekiwanie, że do nazwy związku zostanie dodane słowo „Socjalistyczny".

Jak pisze w książce „Skauting plus Niepodległość" Wojciech Hausner, harcerstwo w szkołach średnich, na poziomie dokumentów i uchwał, znalazło się w świecie absurdu. Oderwano je od tradycji, a podstawą działania programowego były zadania wynikające z uchwał Zjazdów PZPR. Wraz ze zmianami następowało jednak rozwarstwienie w ZHP. Obraz związku na poziomie władz centralnych, wojewódzkich czy dzielnicowych często mocno różnił się od tego, co robiły...