Polska flota podwodna

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Okręty podwodne „Wilk” i „Ryś” w porcie wojennym na Oksywiu, lata 30.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

ORP „Orzeł”

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Marynarze „Wilka” przy dziale, Wielka Brytania, 1940 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Kpt. Jan Grudziński, oficer, a następnie dowódca ORP „Orzeł”, organizator ucieczki z Tallina

źródło: Rzeczpospolita

Szlaki bojowe ORP „Sokół” i ORP „Dzik” na Morzu Śródziemnym, 1941 – 1944 r.

źródło: EAST NEWS

Żołnierze AK, którym udało się wydostać z sowieckiego kotła pod Wilnem, Puszcza Rudnicka, koniec lipca 1944 r.

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Naczelny wódz gen. Władysław Sikorski wśród marynarzy ORP „Sokół”, 3 listopada 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

ORP „Orzeł” po przedarciu się do Wielkiej Brytanii

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Kmdr ppor. Bogusław Krawczyk, dowódca ORP „Wilk”

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Przyszły ORP „Jastrząb” pod banderą US Navy jako „S-25”, lata 20.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

„S-25”, podczas remontu w suchym doku

źródło: Wikipedia

Załoga na pokładzie ORP „Jastrząb”, 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

ORP „Sokół” od strony dziobu

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Kpt. Borys Karnicki, pierwszy dowódca „Sokoła”

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Oficerowie i marynarze na kiosku „Sokoła” wpływającego do portu

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Marynarze na pokładzie „Sokoła”

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Polskie okręty podwodne „Wilk”, „Dzik” i „Sokół” w brytyjskim porcie

autor zdjęcia: Marek Szyszko

źródło: Rzeczpospolita

Stosowano mieszaninę ubioru służbowego i roboczego, do tego dochodziły nierzadko elementy stroju cywilnego. Każdy z czterech marynarzy „Dzika” ubrany jest inaczej. Widać elementy sortów zimowych i letnich, angielskie oporządzenie i robocze koszule. Nie zabrakło także tureckiego fezu!

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Wodowanie ORP „Dzik”, 11 października 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

„Dzik” wypływa w rejs bojowy

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Część załogi „Dzika”. Widoczny m.in. dowódca kpt. Bolesław Romanowski

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Bolesław Romanowski, dowódca „Jastrzębia”, „Dzika” i „Sokoła”

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Włoski okręt podwodny „Ascianghi”, bezskutecznie atakowany przez „Dzika” 19 lipca 1943 r.

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

„Dzik” na Morzu Śródziemnym, 1943 r.

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Obserwacja przez peryskop na pokładzie „Dzika”

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Niemiecki frachtowiec „Eridania” zatopiony przez „Sokoła” na Adriatyku 7 października 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Włoski trałowiec „Vieste” bezskutecznie atakowany przez „Dzika” 17 czerwca 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Niszczyciel „Aviere”, do którego „Sokół” odpalił torpedy w zatoce Navarino w listopadzie 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Załadunek torped na „Sokoła”, 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Piracka flaga wywieszana na kiosku „Sokoła”

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Kiosk ORP „Sokół” ozdobiony flagą Jolly Roger i zdobytymi hitlerowskimi banderami

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Polski marynarz przy peryskopie okrętu podwodnego

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Czterej członkowie załogi „Dzika”, Port Said, luty 1944 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

„Dzik” cumuje przy burcie polskiego kontrtorpedowca ORP „Burza”

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Statek „Nikolaus” zatopiony przez „Dzika” u wejscia do portu w Bastii na Korsyce 21 września 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Włoski frachtowiec „Goggiam”, cieżko uszkodzony przez „Dzika” i osadzony na mieliźnie 15 sierpnia 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Włoski torpedowiec „Orione” zaatakowany torpedami przez „Dzika” 17 czerwca 1943 r.

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Bosmani z „Dzika”, 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Oficerowie i marynarze „Dzika” z flagą Jolly Roger

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

„Sokół” w brytyjskim porcie, 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Załoga „Sokoła” z hitlerowską banderą zdjętą z zatopionego statku

Polskie okręty podwodne dobrze zasłużyły się podczas drugiej wojny światowej. Gdy zabrakło sławnego „Orła”, który nie wrócił z patrolu bojowego, i wysłużonego przesuniętego do szkolenia „Wilka”, marynarze przesiedli się na jednostki otrzymane od aliantów. Dwie z nich – „Sokół” i „Dzik” – dzięki sukcesom odniesionym na Morzu Śródziemnym dorobiły się przydomka „Straszne Bliźniaki” (ang. Terrible Twins).

W 1926 roku polska marynarka w ramach planu rozbudowy zamówiła w stoczniach francuskich trzy okręty podwodne. Dwa pierwsze, „Ryś" i „Wilk", przybyły do kraju w 1931 roku, a trzeci „Żbik" rok później. 1 maja 1932 roku utworzyły one Dywizjon Okrętów Podwodnych. Cztery lata później szef Kierownictwa Marynarki Wojennej kontradm. Jerzy Świrski podpisał umowę z holenderską stocznią na budowę dwóch nowoczesnych okrętów podwodnych, które otrzymały nazwy „Orzeł" i „Sęp". Zakup „Orła" sfinansowało społeczeństwo, hojnie przekazujące datki na Fundusz Obrony Morskiej. Oba okręty zwodowano w 1938 roku („Orzeł" początkowo nie chciał spłynąć z pochylni, co zdaniem przesądnych marynarzy źle wróżyło na przyszłość), a do Gdyni dotarły w pierwszych miesiącach 1939 roku.

Gdy 1 września 1939 roku wybuchła wojna, w myśl planu „Worek" polskie okręty podwodne zajęły stanowiska bojowe w rejonie Półwyspu Helskiego. W kampanii wrześniowej nie odniosły żadnych sukcesów. W czasie akcji patrolowych część z nich została uszkodzona przez niemieckie bomby głębinowe. Ze względu na ostrzał i bombardowania bazy na Helu ich naprawa nie była tam możliwa. W związku z tym „Ryś", „Sęp" i „Żbik" skierowały się do neutralnej Szwecji. Internowane, pozostały tam do końca wojny.

„Wilk" i „Orzeł" mimo ogromnego ryzyka przedarły się...