Baza specznaczenia

źródło: Roger Viollet/East News

Brytyjski krążownik liniowy „Hood” i francuski pancernik „Lorraine” w zatoce Grand Harbour na Malcie, 1940 r.

źródło: Roger Viollet/East News

Myśliwiec Gloster Sea Gladiator z eskadry broniącej Malty w 1940 r.

źródło: ap photo/east news

Malta bombardowana przez samoloty osi, kwiecień 1942 r.

źródło: ap photo/east news

Brytyjscy żołnierze zaokretowują się na Malcie, 1943 r.

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Rzeczpospolita

źródło: AKG/East News

Bombardowanie zatoki Grand Harbour, niemieckie zdjęcie lotnicze, marzec 1943 r.

źródło: hulton/corbis

Obsługa brytyjskiego ckm na Malcie, 1940 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Wiceadmirał Andrew Browne Cunningham, dowódca Floty Śródziemnomorskiej Royal Navy

źródło: bridgeman art library

Uszkodzony niemiecki messerschmitt Me 109 po powrocie znad Malty

źródło: bettmann/corbis

Ulica Valetty po bombardowaniu, kwiecień 1942 r.

źródło: The Art Archive/East News

Nalot na Maltę, rys. Achille Beltrame, 1942 r.

źródło: mary evans picture library/east news

Włoskie bombowce atakują Maltę, czerwiec 1940 r., rys. z epoki

źródło: Roger Viollet/East News

Włoski okręt podczas bitwy k. przylądka Stilo, 1940 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Brytyjski statek handlowy płonie zbombardowany na Morzu Śródziemnym, 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Brytyjski okręt podwodny „Upholder” z 10. Flotylli Okrętów Podwodnych stacjonującej na Malcie

źródło: ap photo/east news

Lotniskowiec „Illustrious” i pancernik „Warspite” podczas rejsu na Morzu Śródziemnym, 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Brytyjski pancernik „Barham”

źródło: bettmann/corbis

„Barham” eksploduje po trafieniu torpedą „U 331” 25 listopada 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Brytyjskie okręty stawiają zasłonę dymną podczas konwoju na Maltę, 1941 r.

źródło: ap photo/east news

Włoski pancernik „Vittorio Veneto”, 1943 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kontrtorpedowiec HMS „Lightning” i pancernik HMS „Nelson” podczas operacji „Substance”, lipiec 1941 r.

źródło: narodowe archiwum cyfrowe

Brytyjski konwój na Morzu Śródziemnym

źródło: Wikipedia

Ciężko uszkodzony przez U-Boota i lotnictwo zbiornikowiec „Ohio” doprowadzony na Maltę w ramach operacji „Pedestal”, sierpień 1942 r.

źródło: bridgeman art library

Tonie storpedowany brytyjski kontrtorpedowiec

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Krążownik HMS „Manchester” płynie w osłonie konwoju na Maltę, czerwiec 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Stanowisko brytyjskiej artylerii plot. przy zatoce Grand Harbour

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Samolot Martlet na pokładzie lotniskowca „Illustrious”, 1940 r.

źródło: Wikipedia

Start samolotu torpedowego Swordfish z pokładu lotniskowca „Ark Royal”, 1941 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Wyładunek myśliwca Hurricane z pokładu lotniskowca HMS „Argus”, Malta, 1940 r.

źródło: Wikipedia

Start brytyjskiego myśliwca Spitfire z pokładu lotniskowca USS „Wasp”, maj 1942 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Polski kontrtorpedowiec „Kujawiak”, który zatonął na minie 16 czerwca 1942 r.

źródło: narodowe archiwum cyfrowe

Marynarze na pokladzie ORP „Sokół”

źródło: Zbiory Zbigniewa Wawra

Na mostku „Garlanda”, Morze Śródziemne, 1941 r.

źródło: Zbiory Zbigniewa Wawra

Czyszczenie burty „Pioruna” podczas służby na Morzu Śródziemnym

źródło: ap photo/east news

Premier Churchill odwiedza Maltę, obok gubernator wyspy lord John Gort, 1943 r.

źródło: The Art Archive/East News

Zniszczenie brytyjskiej baterii przeciwlotniczej na Malcie, rys. Achille Beltrame, 1941 r.

autor zdjęcia: Norbert Suchorzewski

źródło: Rzeczpospolita

W latach 1940 – 1943 Morze Śródziemne stało się dla Wielkiej Brytanii nie mniej ważnym akwenem niż Atlantyk. Klęska Francji i wyłączenie z działań wojennych jej floty zmieniły tu układ sił na korzyść Włoch i Niemiec. Bastionem brytyjskiego oporu pozostała Malta...

W momencie wybuchu wojny Malta ze względu na brak nowoczesnej artylerii przeciwlotniczej, silnego lotnictwa oraz odpowiednio zabezpieczonego portu wojennego była bazą drugiej kategorii. Znacznie ważniejsze dla brytyjskich sztabowców były Gibraltar (umożliwiał kontrolę wejścia na Morze Śródziemne, a potem blokował współdziałanie floty niemieckiej i włoskiej) oraz Aleksandria, strzegąca szlaku ku Kanałowi Sueskiemu i dalej na Ocean Indyjski. Gdy Włosi 10 czerwca 1940 roku przystąpili do wojny przeciwko aliantom, położona 75 km od Sycylii i 240 km od włoskiej wówczas Libii Malta stała się naturalnym celem.

Już 11 czerwca wyspę pierwszy raz zaatakowało włoskie lotnictwo – bomby spadły na zatokę Grand Harbour – kotwicowisko portu Valetta, lotnisko RAF w Hal Far oraz bazę wodnosamolotów w Kalafranie. Zginęło kilkanaście osób, a ponad 100 zostało rannych – w większości cywile. W tym czasie w Hal Far stacjonowała eskadra przestarzałych myśliwców (tylko trzy z czterech maszyn były zdolne do lotu) Gloster Sea Gladiator, które przez kilkanaście kolejnych dni odpierały włoskie naloty i zestrzeliły lub uszkodziły aż 37 bombowców. 22 czerwca na Malcie wylądowały cztery hurricane'y, aby uzupełnić paliwo przed dalszym lotem do Afryki, lecz zostały włączone do obrony powietrznej wyspy. Od tego momentu Włosi ponosili coraz większe straty. 2 sierpnia przybyło 12 kolejnych...