Sędzia a sprawiedliwość legalistyczna
Gdyby prawa stanowić tylko z woli większości, rozbój mógłby być legalny.
Za sprawiedliwe koncepcja legalistyczna uznaje to, co zgodnie z wolą ustawodawcy zawarte jest w prawie stanowionym. Sprawiedliwością jest prawo. Zatem działanie zgodne z literą prawa (dura lex sed lex) jest urzeczywistnianiem sprawiedliwości.
Sędzia ma zredukować swoją kreatywną i interpretacyjną funkcję. Powinien stosować zestaw reguł, według ustawodawcy jasnych i stałych, które automatycznie prowadzą do rozwiązania problemu prawnego.
Jest jednak odwieczny, ponadczasowy problem. „Za dowód wyjątkowej głupoty – pisał M.T. Cicero – należy uznać przekonanie, że wszelkie postanowienia i uchwały rozmaitych społeczności powinny być uznane za sprawiedliwe." I dodawał: „Gdyby prawa były stanowione jedynie z woli ogółu lub decyzją przywódców, można by uprawomocnić rozbój, cudzołóstwo, fałszowanie testamentów, o ile większość by to przegłosowała".
Z respektem i z rozwagą
Dlatego trzeba mieć świadomość, że Wzgórze Kapitolińskie...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta