Rzym upadł, bo utracił wiarę

W 387 r., tysiąc sześćsest trzydzieści lat temu, Aureliusz Augustyn (354–430), późniejszy św. Augustyn, przyjął chrzest w Mediolanie. Z twórczości genialnego filozofa i teologa dwa dzieła mają wartość wyjątkową.

Wyznanie o państwie

W 397 r. Augustyn napisał „Wyznania" – pierwszą duchową autobiografię Zachodu „jakiej nigdy wcześniej i nigdy potem nie było". Jest to wyznanie grzesznika niszczonego poczuciem bezsensu, a jednocześnie modlitwa i hymn uwielbienia Boga. Jak „Odyseja" Homera to książka o poszukiwaniu drogi do Domu, tyle że pełnię sensu znajdują w pozaziemskiej szczęśliwości.

Drugie dzieło „O Państwie Bożym" (413-427) pisane po złupieniu Rzymu przez Gotów w 410 r., stało się początkiem zachodniego rozumienia władzy i państwa. Zdefiniowało wolność polityczną jako poszukiwanie sprawiedliwości tożsamej z prawdą, a jednocześnie starał się nadać sens historii Rzymu, który miał być wieczny, a padł. Jego tragedia to jednak nie klęski militarne i gospodarcze, lecz katastrofa metafizycznej nudy elit. Te przestały wierzyć w cywilizację, której miały bronić, z jej prawem oderwanym od sprawiedliwości, masową imigracją, traktowaniem rzeczy doczesnych jako ostatecznych. „O Państwie Bożym" to próba odpowiedzi, dlaczego upadł wspaniały Rzym. Czy istnieje idealne...