Opinie dla "Rzeczpospolitej"

Jan Szomburg prezes Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, inicjator Kongresu Obywatelskiego

Polacy mają w sobie gen wolności, a społeczna nauka Kościoła katolickiego mówi o zasadzie pomocniczości. Jeśli te dwie wartości połączyć, to wychodzi Idea Samorządnej Rzeczypospolitej, którą w naturalnym odruchu uchwalił I Zjazd Solidarności na jesieni 1981 r. Ta wskazówka ustrojowa została zrealizowana w III Rzeczypospolitej – najpierw w 1990 r. na poziomie gminnym, a później w 1999 r. na poziomie powiatowym i regionalnym. Obie reformy sprawdziły się – nie tylko jako drogi usprawniania administracji i stymulowania rozwoju, ale także budowania tkanki społecznej w kraju „po przejściach". Dziś przed władzami samorządowymi stoi kluczowe pytanie: jak za mniej zrobić więcej? Zacząć powinniśmy od refleksji: w jakich warunkach – nazwijmy to ogólnie kulturowo-organizacyjnych – możliwe będzie zarówno zapewnienie sobie lepszej odporności na wszelkie zakłócenia i szoki zewnętrzne, jak i stworzenie możliwości rozwoju mimo ograniczonych zasobów. Wierzę, że odpowiedzią na to wyzwanie jest stworzenie modelu rozwojowego opartego na syntezie indywidualnej wolności, odpowiedzialności i zaradności ze zdolnością do myślenia i działania zbiorowego. Jeżeli tak, to dźwignią rozwojową staje się kultura dialogu i współpracy, gdzie władze samorządowe starają się rozwiązywać...