Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

O Polakach na Wschodzie

23 września 2021 | Dodatek IPN
źródło: Rzeczpospolita
źródło: Rzeczpospolita
źródło: materiały prasowe
źródło: materiały prasowe
Lwów, herb RP z pomnika A. Mickiewicza
źródło: materiały prasowe
Lwów, herb RP z pomnika A. Mickiewicza

W wyniku tragicznych dla Polski postanowień konferencji jałtańskiej w lutym 1945 r. Polska została oddana pod sowiecki protektorat, a ziemie wschodnie II Rzeczypospolitej włączono w granice ZSRS. ADAM HLEBOWICZ DYREKTOR BEN IPN

 

Ekspatriacja

Kiedy dla Polaków z Kresów stało się jasne, że zachodni alianci nie będą występować w obronie przedwojennych granic, większość z nich zdecydowała się przenieść do Polski. Według Jana Czerniakiewicza w latach 1944–1948 z terenów włączonych do ZSRS wyjechało 1,5 mln osób. Najwięcej Polaków ubyło z Ukraińskiej SRS – 787 674, co jest zrozumiałe, jeśli wziąć pod uwagę eksterminacyjną politykę Ukraińskiej Powstańczej Armii, prowadzoną już od 1943 r. Inaczej sytuacja wyglądała w Litewskiej SRS i Białoruskiej SRS.

Na Litwie władze komunistyczne chętnie pozbywały się Polaków – głównie inteligencji – ze stołecznego Wilna. Odwrotnie na Wileńszczyźnie – w wielu miejscach wstrzymywano akcję wyjazdową w obawie, że obszary te opustoszeją, a z ZSRS napłynie ludność rosyjskojęzyczna. Skomplikowana sytuacja była także na Litwie Kowieńskiej, początkowo nieobjętej przesiedleniami. Pod wpływem nacisków polskich wiosną 1945 r. zostały uruchomione punkty ewakuacyjne w Kiejdanach, Poniewieżu, Kownie i Wiłkomierzu. W ciągu kilku dni zgłosiło się do nich ok. 50 tys. Polaków – obywateli przedwojennego państwa litewskiego, z których zaledwie ok. 700 miało przed wojną obywatelstwo polskie. Tak bardzo zaniepokoiło to Litewską SRS, że operację wstrzymano. Ostatecznie te tereny opuściło zaledwie 1800 osób.

Obszar...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Wydanie: 12073

Wydanie: 12073

Spis treści
Zamów abonament