Rajskie dywany Aleny Kisz

źródło: Rzeczpospolita

Białoruska Godzilla, czyli praca Maksima Osipaua inspirowana twórczością Aleny Kisz, którą pokazał na wystawie „Wszystko potrafię wytłumaczyć” w 2021 r.

autor zdjęcia: Andrzej Goworski (2)

źródło: Rzeczpospolita

Motyw Pani na wodzie w twórczości Aleny Kisz można traktować jako zapowiedź jej późniejszych losów. W roku 1946 pozbawiona zamówień artystka, niczym malowane przez nią bohaterki, stanęła nad brzegiem rzeki. Uważa się, że utonięcie nie było przypadkowe

Do historii sztuki wiodły ją piaszczyste drogi. Szła pieszo, nierzadko boso. Dziś bywa na zegarku, chuście, muralu, w duszy niezależnego białoruskiego artysty.

Godzilla, i to w wyszywance? Takie rzeczy w białoruskim, stutysięcznym Mołodecznie, leżącym 70 km na północny zachód od Mińska. Tam Godzillę odziano nie tylko w tradycyjną koszulę, ale i hałowaczkę, czyli turbanoczepiec. Potwór zionie, ludność zwiewa, choć czy na pewno jest się czego bać? Z paszczy wylatują mu czerwone kwiaty i ptaki, a wokół nóg pływają łabędzie. Poza tym jego strój zdobią charakterystyczne czerwone romby, które zgodnie z dawnymi wierzeniami chronią przed złym duchem.

Ciekawe połączenie sztuki ludowej z nowoczesnością, powiedzielibyśmy, bo białoruska Godzilla to mural, który w 2019 r. stworzył Maksim Osipau. Dwa lata później ten niezależny miński artysta gościł w Polsce i w warszawskiej Kordegardzie prezentował cykl prac pod tytułem „Wszystko potrafię wytłumaczyć”. Tam znalazła się też jego Godzilla, choć w straszniejszej wersji. W materiałach z wystawy, przygotowanej przez kuratorkę Agnieszkę Bebłowską-Bednarkiewicz, znajdziemy cytat, w którym artysta tłumaczy, skąd pomysł, aby malować na dywanach: „Zwróciłem się do tego starego gatunku, bo jego język był zrozumiały dla większości ludzi i mi pasował. Wykorzystuję więc język sztuki naiwnej dla oswojenia rzeczywistości poprzez zawężenie przestrzeni, w której panuje kłamstwo, urojenia...