Gilotyna do chleba

autor zdjęcia: autor nieznany/domena publiczna

źródło: Rzeczpospolita

„Zdobycie Bastylii, 14 lipca 1789” – obraz nieznanego autora. Zdobycie Bastylii przez paryskich mieszczan uważa się za początek Wielkiej Rewolucji Francuskiej, która trwała do 9 listopada 1799 r. (kres rządów dyrektoriatu i zamach stanu Napoleona Bonaparte)

autor zdjęcia: Antoine-François Callet/wikipedia

źródło: Rzeczpospolita

Ludwik XVI – król Francji od 1774 r. Został zgilotynowany w Paryżu 21 stycznia 1793 r.

autor zdjęcia: Google Art Project

źródło: Rzeczpospolita

Maria Antonina – królowa Francji od 1774 r. Została zgilotynowana w Paryżu 16 października 1793 r.

Czy wzniecając bunt, paryski lud chciał wolności, czy sprawczej tyranii? Jedno jest pewne: chciał chleba!

Każdy wie, że głównym paliwem Wielkiej Rewolucji Francuskiej był dramatyczny brak chleba. Istotnie, problem z żywnością był u kresu pierwszej monarchii prawdziwy – przeciwnie do bajki o ciastkach przypisanej królowej małżonce, czyli Marii Antoninie. Trudniej wyjaśnić, jak światowe mocarstwo mogło wraz z końcem oświeconego wieku pogrążyć się w powszechnym głodzie.

Moralność tyranii

Najprościej uznać, że Ludwik XVI był złym i nieroztropnym władcą, Maria Antonina zepsutą trzpiotką, a despotyzm nie sprostał wyzwaniom czasu. To jednak nic nie tłumaczy – zwłaszcza niedoboru żywności.

Ostatnio publicystyka łączy wszystko z klimatem, ku czemu ma pretekst. Otóż pogoda w dwóch latach i zimie wprost poprzedzających szturm na Bastylię była faktycznie katastrofalna, wywołując powszechny nieurodzaj, a dodatkowo do kresu małej epoki lodowej dołożyła się erupcja wulkanu, dusząc Europę tlenkami siarki. Prorocy klimatycznego armagedonu pomijają niezręczny szczegół, że Francja nurzała się w buntach o chleb znacznie wcześniej, gdy trudno wskazać kataklizmy atmosferyczne. Żywy jest mit spisku elit, by ograniczyć biednym dostęp do chleba. Legenda przetrwała Burbonów i ma się świetnie po rewolucji, zresztą nie bez powodu, gdyż nowy porządek spotęgował problemy.

Szkopuł tkwi głębiej – Francja rodziła się...