Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

80. rocznica wyzwolenia gruzów Warszawy

17 stycznia 2025 | Rzecz o historii | Hubert Kozieł
Radzieccy żołnierze na praskim brzegu Wisły podczas powstania warszawskiego
autor zdjęcia: Laski Diffusion / East News
źródło: Rzeczpospolita
Radzieccy żołnierze na praskim brzegu Wisły podczas powstania warszawskiego
Defilada 1. Armii Wojska Polskiego na ulicy Marszałkowskiej. Warszawa, 19 stycznia 1945 r.
autor zdjęcia: WAF/wikipedia
źródło: Rzeczpospolita
Defilada 1. Armii Wojska Polskiego na ulicy Marszałkowskiej. Warszawa, 19 stycznia 1945 r.
Warszawa po „wyzwoleniu”: widok z lotu ptaka na ruiny północnego Śródmieścia
autor zdjęcia: autor nieznany/wikipedia
źródło: Rzeczpospolita
Warszawa po „wyzwoleniu”: widok z lotu ptaka na ruiny północnego Śródmieścia
W czasie powstania warszawskiego zginęło tak wielu żołnierzy AK i cywilów, że podwórza i skwery zamieniły się w tymczasowe cmentarze
autor zdjęcia: NAC
źródło: Rzeczpospolita
W czasie powstania warszawskiego zginęło tak wielu żołnierzy AK i cywilów, że podwórza i skwery zamieniły się w tymczasowe cmentarze

Walki o Warszawę w styczniu 1945 r. stały się epizodem militarnym zakrytym mgłą wstydliwego zapomnienia. To skutek tego, że wejście żołnierzy „ludowego” Wojska Polskiego do stolicy było spóźnione o kilka miesięcy.

Warszawa mogła zostać zdobyta przez Sowietów już w pierwszym tygodniu sierpnia 1944 r. Tak przynajmniej wynikało z propozycji przedstawionej Stalinowi przez marszałka Konstantego Rokossowskiego, ówczesnego dowódcy 1. Frontu Białoruskiego. Polską stolicę można było zdobyć też we wrześniu 1944 r., gdyby desanty na lewy brzeg Wisły otrzymały wsparcie z prawdziwego zdarzenia. Taka była przynajmniej opinia generała Zygmunta Berlinga, dowódcy 1. Armii WP. Również niemieccy dowódcy poważnie obawiali się wówczas tego, że Sowietom uda się przekroczyć Wisłę i połączyć z oddziałami powstańczymi. Amerykański generał Dwight Eisenhower, oglądając już po wojnie gruzy Starówki i patrząc na prawy brzeg Wisły z Gnojnej Góry, ponoć nie mógł się nadziwić, że Sowieci nie wykorzystali okazji do zdobycia miasta.

Bezpowrotnie utracone archiwa i dobra kultury

Obecnie niektórzy nadal starają się przekonywać, że Stalin nie wziął latem 1944 r. Warszawy jedynie z powodów „czysto militarnych”. Zapominają, że dla sowieckiego dyktatora liczyły się tylko motywy polityczne. Gdyby mu zależało na Warszawie, kazałby rzucać na nią dywizję za dywizją i armię za armią, nie licząc się zupełnie ze stratami. A tak, wraz z początkiem sierpnia nad polską stolicą nagle ustała nawet aktywność sowieckiego...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Wydanie: 13077

Wydanie: 13077

Spis treści

Reklama

Zamów abonament