Testy niezawisłości i bezstronności

Z punktu widzenia gwarancji prawa do sądu to status sądu ma fundamentalne znaczenie.

Od dłuższego czasu dużo się mówi o potrzebie uregulowania statusu neosędziów, przedstawiane są kolejne projekty mające uregulować ich status i czas wyczekiwania. Tymczasem wszystkim zaangażowanym w proces odbudowy praworządności umyka chyba rzecz najważniejsza, że każdego dnia neosędziowie wydają setki, jeśli nie dziesiątki tysięcy orzeczeń. O konsekwencjach takiego stanu rzeczy celowo się nie mówi, albowiem lepiej przyjąć, że szybkość postępowania jest ważniejsza od gwarancji prawa do bezstronnego i niezawisłego sądu.

Tymczasem to status sądu ma fundamentalne znaczenie. Jaką wartość dla obywatela ma wyrok wydany szybko przez niesąd, sąd dotknięty wadą systemową lub sąd, w którego składzie zasiada sędzia pozbawiony atrybutu niezawisłości? Sprawność postępowania nie może być absolutyzowana, gdy w grę wchodzą najważniejsze gwarancje prawa do sądu. Bez niezawisłości nie ma sądu. Poza tym konsekwencje uchylenia wyroku wydanego przez neosędziego, wznowienia postępowania czy stwierdzenia niezgodności z prawem jeszcze bardziej przeciągną postępowanie i narażą państwo na odpowiedzialność odszkodowawczą.

Problem neosędziów rozwiązują sądy

W oczekiwaniu na zmiany z problemem neosędziów na co dzień mierzą się sądy. To one, podobnie jak to jest w sprawach frankowych, muszą „wyręczyć” ustawodawcę, który zamiast rozwiązać istotne problemy prawno-społeczne, przerzuca...