Niezależny, losowy przydział spraw

Niezależność losowego przydziału spraw poszczególnym sędziom stanowi jedną z istotniejszych gwarancji, że konkretne sprawy będzie rozpoznawał bezstronny sędzia.

Losowy przydział spraw został unormowany bezpośrednio w ustawie o ustroju sądów powszechnych. Według bowiem art. 47a § 1 i 2 usp sprawy są przydzielane sędziom i asesorom sądowym losowo, w poszczególnych kategoriach, chyba że podlegają przydziałowi sędziemu pełniącemu dyżur.

Ponadto przydział spraw w poszczególnych kategoriach jest równy, chyba że został zmniejszony z uwagi na pełnioną funkcję, uczestniczenie w przydziale spraw innej kategorii lub z innych przyczyn.

Istotne jest przy tym, że tak przydzielony sędzia powinien rozpoznać sprawę do jej zakończenia, co gwarantuje zasada niezmienności składu. Zgodnie bowiem z art. 47b § 1 usp zmiana składu sądu może nastąpić tylko w przypadku niemożności rozpoznania sprawy w dotychczasowym składzie albo długotrwałej przeszkody w rozpoznaniu sprawy w dotychczasowym składzie. Przepis art. 47a stosuje się odpowiednio.

Co do zasady zatem sprawy są przydzielane sędziom losowo przy pomocy Systemu Losowego Przydziału Spraw, zaś zmiana składu sądu może nastąpić tylko wyjątkowo, gdy zachodzi niemożność rozpoznania sprawy w tym składzie (np. śmierć sędziego, zrzeczenie się urzędu, przejście w stan spoczynku) lub długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca rozpoznanie sprawy w tym składzie...