Wszystkie kolory odwilży

źródło: NAC

Na festiwal przyjechało 25 tys. młodych ludzi, głównie z krajów Trzeciego Świata

Pomimo wszelkich wysiłków resort bezpieczeństwa był bezradny wobec młodzieży, która zjechała do Warszawy na festiwal latem 1955 roku

„Przykrym i niepokojącym zjawiskiem w okresie festiwalu był nierząd uprawiany z obcokrajowcami przez obywatelki polskie, z którym w zasadzie organa MO nie potrafiły przeprowadzić skutecznej walki. Zjawisko to (...) występowało w sposób bardzo jaskrawy”; „notowano fakty prowokacyjnego zachowania się wobec delegatów NRD”. To tylko niektóre z fragmentów raportów resortu bezpieczeństwa dotyczących przebiegu V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów.

Odbywający się w Warszawie od 31 lipca do 14 sierpnia 1955 r. festiwal był pierwszą po wojnie tak dużą międzynarodową imprezą, i jak dotychczas największą masową imprezą zorganizowaną przez władze w Polsce (nie licząc pielgrzymek papieskich). W festiwalu wzięło udział około 150 tys. młodych Polaków oraz blisko 25 tys. cudzoziemców z niemal całego świata, najwięcej z państw zachodnich i z Trzeciego Świata.

Na tydzień przed otwarciem festiwalu oddano do użytku największy w kraju Centralny Stadion Sportowy, zwany też Stadionem Dziesięciolecia. Powstał na hałdzie gruzów zniszczonej Warszawy na Pradze. Obok otwartego w tym samym dniu (21 lipca) wysokiego na ponad 200 m Pałacu Kultury i Nauki im. Józefa Stalina stał się sztandarową wizytówką warszawskiego festiwalu. Zawody odbywających się równocześnie Igrzysk Sportowych Młodzieży oczywiście wygrała delegacja ZSRR (Polska zajęła drugie miejsce)....