Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Arsenał minionych wieków

18 października 2008 | Batalie i wodzowie wszech czasów | Michał Mackiewicz
Zamek kapiszonowy hiszpańskiego pistoletu wyprodukowanego ok. 1830 r.
źródło: AKG/EAST NEWS, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Zamek kapiszonowy hiszpańskiego pistoletu wyprodukowanego ok. 1830 r.
Kentucky Rifle – karabin kapiszonowy używany przez obrońców Alamo
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Kentucky Rifle – karabin kapiszonowy używany przez obrońców Alamo
Noż Bowiego z XIX w.
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Noż Bowiego z XIX w.
Brytyjski karabin Brown Bess India Pattern wz. 1796
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Brytyjski karabin Brown Bess India Pattern wz. 1796
Ostrza lanc hiszpańskiej jazdy kolonialnej, Meksyk, początek XIX w.
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Ostrza lanc hiszpańskiej jazdy kolonialnej, Meksyk, początek XIX w.
Replika działa używanego przez Meksykanów pod San Jacinto w 1836 r.
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Replika działa używanego przez Meksykanów pod San Jacinto w 1836 r.

Zamek kapiszonowy

Ostatni typ zamka w długiej historii odprzodowej broni palnej zaczął się rozprzestrzeniać w latach 30. XIX wieku. Zasadnicze novum stanowił zapłonnik, czyli kapiszon. Była to miedziana kapsułka wypełniona piorunianem rtęci, czyli związkiem chemicznym, który wybucha pod wpływem bodźców mechanicznych. Choć pioruniany i ich właściwości znane były znacznie wcześniej, nie potrafiono z nich efektownie korzystać, co stało się zresztą przyczyną wielu nieszczęśliwych wypadków (próbowano ich używać jako ładunku miotającego). Dopiero na początku XIX wieku nastąpił przełom; najpierw niejaki Aleksander Forsyth, domorosły chemik i pastor jednocześnie, opracował skuteczną metodę inicjowania wystrzału za pomocą piorunianu (tzw. zamek flakonowy), a potem Joshua Shaw skonstruował kapiszon. Teraz wystarczyło już tylko opracować sposób przenoszenia ognia do komory nabojowej.

Otóż w miejsce dotychczasowej panewki zastosowano tzw. kominek; na ów kominek nakładano kapiszon, w który uderzał kurek/młotek, napędzany tak jak w skałkówce. Następowała detonacja piorunianu, a ścieżka ognia poprzez kanał kominka dostawała się do komory z prochem, inicjując wystrzał. Młotek kurka posiadał wgłębienie, w które w...

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8146

Spis treści
Zamów abonament