Ile praw dla mniejszości

źródło: Rzeczpospolita

Debata Klubu Ekspertów „Rzeczpospolitej”

∑ Janusz Kochanowski, rzecznik praw obywatelskich

Nazywa się ten ustrój demokracją, ponieważ opiera się na większości obywateli, a nie na mniejszości. W sporach prywatnych każdy obywatel jest równy wobec prawa. Jeśli zaś chodzi o znaczenie, to jednostkę ceni się nie ze względu na jej przynależność do pewnej grupy, lecz ze względu na jej talent osobisty, jakim się wyróżnia. (...) Jesteśmy posłuszni każdej władzy i prawom, zwłaszcza tym niepisanym, które bronią pokrzywdzonych i których przekroczenie przynosi powszechną hańbę” – głosił Perykles w mowie z 430 r. p.n.e.

O ile u Peryklesa pojęcie mniejszości występuje raczej jako przeciwieństwo większości, o tyle w wieku XX stopniowo dokonuje się włączanie mniejszości do procesu sprawowania władzy w państwach zachodnich i w naszej części Europy. Poprzez przyznanie praw wyborczych kobietom, faktyczne upodomiotowienie różnych grup religijnych, poprawę sytuacji grup narodowych i etnicznych, zwiększanie wrażliwości wobec osób niepełnosprawnych oraz mniejszości seksualnych.

Z jednej strony jest to wytłumaczalne historycznie w ramach rekompensaty za złe traktowanie w przeszłości. Z drugiej – przez odwołanie się do idei czy też do ideologii praw człowieka. W bardzo krótkim czasie w prawie dokonała się ewolucja stosunku wobec mniejszości. Można to zilustrować na przykładzie mniejszości narodowych. W...