Wojna między triumwirami

źródło: Bridgeman Art Library

1 Marek Antoniusz, fragment posągu z Egiptu, I w. p.n.e.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Marek Emiliusz Lepidus, członek drugiego triumwiratu, wizerunek na monecie, 42 r. p.n.e.

źródło: Bridgeman Art Library

Mowa Marka Antoniusza nad zwłokami Cezara, mal. George Edward Robertson, 1920 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Oktawian August, popiersie marmurowe, I w. n.e.

autor zdjęcia: Leszek Nabiałek

źródło: Fotorzepa

Rzym, I w. p.n.e. – I w. n.e. 2

źródło: AKG/East News

Kleopatra VII, królowa Egiptu, relief, ok. 40 r. p.n.e.

źródło: Bridgeman Art Library

Spotkanie Marka Antoniusza i Kleopatry w Tarsie, mal. Sebastien Bourdon, ok. 1643 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Uczta Kleopatry, mal. Giovanni Battista Tiepolo, 1743 – 1744

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Kleopatra na tarasie nad Nilem, mal. Frederick Arthur Bridgman, 1896 r.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Mozaika przedstawiająca żeglugę po Nilu ze świątyni Fortuny Primigenii w Palestrinie na Sycylii, I w. p.n.e.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kleopatra w stroju faraona przed boginią Izydą, stela, lata 40. p.n.e.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Garnizon rzymski nad Nilem, fragment mozaiki z Palestriny, I w. p.n.e.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Kleopatra, wizerunek na monecie z Ptolemais, ok. 35 r. p.n.e.

źródło: Bridgeman Art Library

Głowa egipskiej królowej, prawdopodobnie Kleopatry VII, I w. p.n.e.

źródło: Leemage/East News

Oktawian podczas bitwy pod Akcjum, litografia brytyjska, 1939 r.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Bitwa pod Akcjum, mal. Lorenzo A. Castro, 1672 r.

źródło: Bridgeman Art Library

Marek Wipsaniusz Agryppa, pod Akcjum dowódca floty Oktawiana, posąg marmurowy, I w. p.n.e.

źródło: AKG/East News

Rzymskie sztylety, I w. p.n.e. – II w. n.e.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Oktawian August jako wódz – w pancerzu, przepasany wojskowym płaszczem, posąg marmurowy odnaleziony w XIX w. w ruinach willi cesarzowej Liwii w Prima Porta, I w. n.e.

źródło: Bridgeman Art Library

Kamea z wizerunkiem Oktawiana i trytonów upamiętniająca zwycięstwo pod Akcjusz

źródło: Bridgeman Art Library

Bitwa pod Akcjum, litografia brytyjska, początek XX w.

źródło: Archiwum „Mówią wieki”

Oktawian i Kleopatra, litografia, XIX w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Moneta z wizerunkiem Oktawiana i bogini zwycięstwa Nike, Antiochia, 5 r. p.n.e.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Moneta upamiętniająca bitwę pod Akcjum z wizerunkami Oktawiana i Agryppy oraz krokodylem na łańcuchu – symbolem pokonanego Egiptu

źródło: AKG/East News

Forum Romanum w czasach Oktawiana, rys. Peter Connoly

autor zdjęcia: Norbert Suchorzewski

źródło: Rzeczpospolita

Nie sposób przecenić znaczenia bitwy, która rozegrała się koło przylądka Akcjum u wejścia do Zatoki Ambrakijskiej na Morzu Jońskim jesienią 31 roku p.n.e. między siłami Marka Antoniusza, męża królowej Egiptu Kleopatry VII, a wojskami Oktawiana Augusta. To wydarzenie doprowadziło do zdobycia Egiptu, zakończyło polityczną historię świata hellenistycznego, a przede wszystkim otworzyło Augustowi drogę do przejęcia pełni władzy w Rzymie.

Ta w rzeczywistości militarnie nierozstrzygnięta bitwa zapoczątkowała w Rzymie jedynowładztwo Augusta, dlatego też za pryncypatu odegrała wielką rolę propagandową. W sztuce okresu augustowskiego pojawiają się liczne elementy wskazujące bezpośrednio na jej morski charakter: trytony wynurzające się z fal, delfiny, statki bądź ich dzioby (rostra) występujące często obok bogini Wiktorii nawiązywały do tego wydarzenia, które zmieniło bieg świata i położyło (na jakiś czas) kres wojnom domowym. Oczywiście nie pokazywano przegranego wroga Marka Antoniusza. Triumf Augusta przyrównywano w Rzymie do zwycięstwa Ateńczyków nad Amazonkami i Persami, a cesarz wiele lat po Akcjum, w 2 roku p.n.e., podczas dedykacji Forum Augusta kazał odtworzyć bitwę pod Salaminą, przypominając Rzymianom wypadki, które zapoczątkowały nową erę w dziejach.

Bitwę pod Akcjum należy uznać za kulminacyjny punkt w walce o władzę schyłku rzymskiej republiki. W 36 roku p.n.e. Gajusz Oktawian, wnuk siostry Gajusza Juliusza Cezara i na mocy testamentu jego spadkobierca i przybrany syn, otwarcie wystąpił przeciwko swojemu koledze, triumwirowi Markowi Antoniuszowi, który przebywał w tym czasie na Wschodzie i tam umacniał rzymskie panowanie. W 39/8 roku p.n.e. legat Antoniusza Wenditiusz odniósł zwyciestwo nad Partami i pomścił rzymską klęskę z 53 roku p.n.e., natomiast w Kapadocji, Galacji i Judei Antoniusz zainstalował władców...