Osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata

źródło: __Archiwum__

Najbardziej dramatyczne sceny filmowe oddają też dramatyzm dziejowy, kiedy w bitwie warszawskiej naprawdę ważyły się losy Polski, a może też całej Europy i świata. Fot. Krzysztof Wojciewski

źródło: __Archiwum__

W dziele Jerzego Hoffmana występują historyczne postacie: wodzów, adiutantów, dowódców niższych szczebli. Jest też bohaterski kapelan ksiądz Ignacy Skorupka, który pod Ossowem wiódł ochotników do natarcia i poległ. Fot. Krzysztof Wojciewski

źródło: AKG

Lord Edgar d’Abernon, szef między- sojuszniczej misji alianckiej

Dziennik Lorda d’Abernona: Oto fragmenty książki lorda Edgara Vincenta wicehrabiego d’Abernona „Osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata”, wydanej w Londynie w 1931 roku na podstawie jego zapisków prowadzonych od 21 lipca do 2 września 1920 r. W czerwcu 1920 r. autor został ambasadorem Wielkiej Brytanii w Berlinie, skąd premier Lloyd George po fiasku brytyjskiej mediacji w sprawie zawarcia pokoju (lub choćby rozejmu) między Polską i bolszewicką Rosją skierował go do Warszawy jako szefa międzysojuszniczej misji alianckiej. Tekst wedle tłumaczenia na język polski z roku 1932

Zdaniem mojem, nie ulega żadnej wątpliwości, że bitwa pod Warszawą w 1920 roku posiada wiele tych cech, które są konieczne, jeżeli pewne wydarzenia mają mieć wszechświatowe znaczenie. Walczące ze sobą cywilizacje były do gruntu odmienne, cele i metody przeciwników najostrzej sprzeczne ze sobą, nie była to więc waśń pokrewnych sobie plemion, lecz raczej zmaganie się zbrojne dwóch zasadniczo rozbieżnych światopoglądów. (...) Gdyby Piłsudski i Weygand w bitwie pod Warszawą nie zdołali powstrzymać triumfalnego pochodu armji sowieckiej, to nie tylko chrześcijaństwo doznałoby klęski, lecz i cała cywilizacja zachodnia znalazłaby się w niebezpieczeństwie. Bitwa pod Tours ocaliła naszych przodków brytyjskich oraz ich galijskich sąsiadów od jarzma Koranu. Bitwa natomiast pod Warszawą, rzec można śmiało, wybawiła środkową a także częściowo i zachodnią Europę od jeszcze bardziej wywrotowego niebezpieczeństwa, to jest od fanatycznej tyranji Sowietów.

(...) Przeciwnicy zaś Polaków nie kierowali się ambicją w wyższem tego słowa znaczeniu, lecz nienawiścią klasową, nie szli tworzyć, lecz obalać istniejący porządek i to nie drogą dyplomatycznego porozumienia, lecz przez zniszczenie wszystkiego, na czem opierają się nasze zasady religji, sprawiedliwości i dobrej wiary.

(...) Poza tem niebezpieczeństwem, któremu Bitwa Warszawska zapobiegła, zasługuje ona jeszcze z innego...