![[?]](https://static.presspublica.pl/web/rp/img/cookies/Qmark.png)
Starsi radzą królom
Nazwa „senat” pojawiła się u nas w XV wieku. Ujęta w prawie państwowym instytucja o tej nazwie działała od następnego stulecia. Ale jej polskiego rodowodu należy szukać u schyłku epoki piastowskiej...
Maciej Rosalak
Rada starszych – od łacińskiego pojęcia „senatus" – pod nazwą Rady Królewskiej wspierała rządy ostatnich Piastów, a składała się nie ze starszych w znaczeniu „sędziwych", ale zajmujących istotną pozycję w strukturze władzy. Król dobierał do niej najwyższych dostojników państwa prowadzących jego kancelarię oraz zarządzających największymi ziemiami i miastami królestwa, a także biskupów, z gnieźnieńskim i krakowskim na czele. Brali oni też udział w zjazdach prowincjonalnych i generalnych, na które przyjeżdżał ogół rycerstwa oraz przedstawiciele mieszczaństwa i kościelnych kapituł generalnych. Już więc w XIV wieku zaznaczała się struktura przyszłego sejmu.
Rola dostojników – szczególnie małopolskich, mających wpływ na kierunek polityki całego państwa – niebywale wzrosła w okresie, jaki nastąpił po śmierci Ludwika Andegaweńskiego, kiedy w Wielkopolsce wybuchł konflikt zbrojny i trwały negocjacje z Węgrami o to, która z jego córek (oraz ich wybrańców) ma objąć tron w Krakowie. W rezultacie sprowadzono maleńką Jadwigę, później nie pozwolono jej na skonsumowanie małżeństwa z Wilhelmem Habsburgiem, a tron i łożnicę objął Jagiełło na mocy unii w Krewie (1385). To panowie małopolscy zadecydowali o losach królestwa oraz o unii z Litwą, która przetrwała 400 lat i wpłynęła na losy Europy...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta
