Kto może liczyć na zachowek

Ważna jest zasada, że nikt nie może na wypadek swej śmierci rozporządzić swoim majątkiem zupełnie dowolnie, z pominięciem swoich najbliższych. Spadkodawca ma względem swoich bliskich pewien obowiązek moralny.

Sprawy o zachowek nie schodzą z wokand sądowych, a rolą sądu jest wyważenie pomiędzy ochroną interesów majątkowych wykluczonego od spadkobrania członka najbliższej rodziny testatora a niejednokrotnie podnoszonym zarzutem naruszenia zasad współżycia społecznego w relacji spadkobierca – uprawniony do zachowku. Zachowek służy ochronie interesów osób najbliższych spadkodawcy przed skutkami dokonywanych przez niego rozporządzeń majątkiem – zarówno dokonywanych na wypadek śmierci, jak i za życia w formie darowizn. Celem takiej regulacji jest ochrona rodziny – osób najbliższych – przed arbitralnymi decyzjami spadkodawcy i ma służyć sprawiedliwemu według oceny ustawodawcy podziałowi schedy spadkowej. Zachowek jest więc gwarancją dla najbliższych spadkobiercy, że nie zostaną pominięci przy podziale tego, co spadkodawca pozostawił, choćby przysporzenie po ich stronie wynikało wyłącznie z realizacji prawa do zachowku. Kodeks cywilny daje prymat dziedziczeniu ustawowemu nad testamentowym, stawiając ograniczenia swobodzie testowania, czego wyrazem jest odebranie spadkodawcy prawa do rozdysponowania majątkiem wedle swojego uznania z pominięciem osób najbliższych, które mogą domagać się realizacji swego prawa do zachowku. Prawo do zachowku to prawo do otrzymania określonej w pieniądzu wartości, dla obliczenia której podstawę stanowi spadek i niektóre darowizny dokonane przez...