Niegodne zachowanie oznacza konsekwencje

Z dziedziczenia wyklucza fakt popełnienia przez spadkobiorcę wobec spadkodawcy umyślnego ciężkiego przestępstwa. Jak wynika z sądowych rozstrzygnięć, przestępstwo takie może polegać także na usiłowaniu.

Instytucja niegodności dziedziczenia oparta jest przede wszystkim na względach natury moralnej (wyrok Sądu Najwyższego z 26 kwietnia 1999 r., sygn. I CKN 1107/97). Żądanie uznania spadkobiercy za niegodnego zmierza do ukształtowania nowego porządku dziedziczenia po konkretnym spadkodawcy poprzez wyeliminowanie tej osoby z kręgu spadkobierców. Niegodność dziedziczenia stanowi pewnego rodzaju sankcję cywilną wobec spadkobiercy testamentowego lub ustawowego w sytuacji, gdy nabycie przez niego spadku nie dałoby się pogodzić z fundamentalnym poczuciem sprawiedliwości w związku z jego nieetycznym postępowaniem. Instytucja niegodności dziedziczenia ma służyć wyeliminowaniu sytuacji, w których spadek miałaby nabyć osoba, której ze względów moralnych nie powinien się on należeć (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 marca 2016 r., sygn. akt III CSK 80/15, OSNC 2017, nr 2, poz. 25, postanowienie Sądu Najwyższego z 3 lutego 2012 r., sygn. akt I CZ 9/12, OSNC 2012, nr 7–8, poz. 99).

Enumeratywne wyliczenie

Należy podkreślić, że niegodność dziedziczenia występuje w sytuacjach wyjątkowych, kiedy postępowanie spadkobiercy jest tak dalece naganne, że uzasadnia odsunięcie go od dziedziczenia po określonym spadkodawcy i traktowanie tak, jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 928 § 2 k.c.). Dlatego też możliwość uznania spadkobiercy za niegodnego występuje w sytuacjach enumeratywnie wymienionych...