Zapomniany Rembrandt z Lubiąża

źródło: Kościół Wszystkich Świętych w Warszawie

Michael Willmann, „Męczeństwo św. Szymona”, 1662

źródło: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Michael Willmann, „Pejzaż z powołaniem Mateusza”, ok. 1675

Wystawa „Willmann. Opus magnum" we wrocławskim Pawilonie Czterech Kopuł jest naprawdę zaskakująca.

Urodzony w Królewcu Michael Willmann (1630–1706) – z pochodzenia Niemiec – miał lat 20, gdy ruszył w podróż na północ Europy. Miał ambicję uczyć się u Rembrandta, ale nie było go na to stać. Czasu jednak nie zmarnował, poznał kanony holenderskiego malarstwa, nauczył się rozwiązań technicznych, gromadził rysunki będące jego późniejszym zapleczem.

W wieku 30 lat udał się do dalekiego Lubiąża na zaproszenie opata klasztoru cystersów Arnolda Freibergera, który zapewne wierzył nie tylko w zdolności młodego artysty, ale także w celowość wzbogacenia kościelnych wnętrz w dobie walki z reformacją preferującą powściągliwość. Już wiosną 1656 roku Willmann namalował na zlecenie opata „Koronację Marii" w duchu katolickim, jeszcze przed swoją religijną konwersją, bo był wtedy kalwinem.

„Znawcy widzą w tym obrazie silny wpływ Rembrandta, oceniając go jako najlepszy przykład wczesnego, rembrandtyzującego stylu Willmanna" – pisze w jednym z katalogowych tekstów obecnej wrocławskiej wystawy Stefan Kiedroń.

Tych cech upatruje przede wszystkim w grze światłocieniem oraz w ciemnych kolorach używanych przez artystę. A o uznaniu dla dzieła artysty świadczy pochówek w krypcie opatów,...