Prawo do rzetelnego procesu - serce praw człowieka

źródło: Shutterstock

Strona przegrana szybciej pogodzi się z wyrokiem, jeśli proces będzie rzetelny.

10 grudnia to międzynarodowe święto praw człowieka. Z tej okazji jak też dla uczczenia rocznicy 30-lecia Polski w Radzie Europy odbyła się na Uczelni Łazarskiego konferencja poświęcona rzetelnemu procesowi pod hasłem orzecznictwo ETPC a kształtowanie standardu rzetelnego procesu. Tematyka wystąpień była tak bogata, że wystarczyłaby na roczny cykl publikacji na łamach „Rzeczpospolitej". W dzień święta uczestnicy wybrali jednak jedno prawo – serce praw człowieka – prawo do rzetelnego procesu. Tym bardziej jest aktualne, że toczy się dziś za sprawą Polski europejska dyskusja o standardzie prawa do niezawisłego sądu. Dobitnym tego wyrazem są ostatnie orzeczenia strasburskie i luksemburskie.

Z perspektywy krajowej prawo do rzetelnego procesu przeżywa dziś kryzys i rozkwit. Kryzys – biorąc pod uwagę zagrożenia dla niezawisłości sędziowskiej na płaszczyźnie krajowej. Rozkwit – dzięki fundamentalnemu wkładowi orzecznictwa unijnego i strasburskiego w rdzeń tego prawa, jakim jest niezawisłość sędziowska.

Na czym polega prawo do rzetelnego procesu?

Prawo do rzetelnego procesu jest wyrażone wprost w art. 45 ust. 1 Konstytucji RP oraz w art. 6 europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (konwencja). Zgodnie z art. 45 i art. 77 ust. 2 Konstytucja RP gwarantuje każdemu prawo do sądu i zakazuje zamykania drogi sądowej do dochodzenia naruszonych praw i wolności. Konstytucyjne...