Upływ czasu powoduje wygaśnięcie zobowiązania

Obowiązkiem organów administracji publicznej jest uwzględnienie przedawnienia z urzędu na każdym etapie postępowania administracyjnego i bez względu na wniosek strony w tym zakresie.

Przedawnienie nie jest instytucją zastrzeżoną na korzyść jednej strony stosunku zobowiązaniowego, a mianowicie na rzecz podatnika. Upływ terminu przedawnienia wywołuje skutki zarówno ze sfery prawa materialnego, jak i prawa procesowego.

Skutkiem materialnoprawnym przedawnienia zobowiązania podatkowego jest jego wygaśnięcie, ta więź zobowiązaniowa przestaje istnieć. Konsekwencją tego jest to, iż zarówno podatnik, jak i przede wszystkim organ podatkowy nie może ingerować w treść takiego zobowiązania podatkowego.

W obie strony

Tego stosunku prawnego nie można reaktywować i odtworzyć i działa to w obie strony stosunku zobowiązaniowego. Nie można przyjąć tezy, że upływ terminu przedawnienia powoduje jedynie to, iż organ podatkowy nie może dążyć do zmiany treści nieistniejącego zobowiązania, zaś tego ograniczenia nie ma w stosunku do podatnika, który w określonych warunkach może skutecznie zmieniać zobowiązanie podatkowe, zwiększając swoją wierzytelność względem Skarbu Państwa. Instytucja przedawnienia zatem ma na celu stabilizację stosunków prawnych, przy czym owa stabilizacja działa w obie strony.

Upływ terminu przedawnienia wywołuje również skutki procesowe np. zgodnie z art. 79 § 2 ordynacji podatkowej (o.p.) prawo do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty oraz wniosku o zwrot nadpłaty wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego,...