Mieszkańcy powinni móc wyrazić zdanie

Rada gminy jest zobowiązana do określenia w sposób kompletny i wyczerpujący zasad oraz trybu przeprowadzania konsultacji z obywatelami.

Jak wynika z art. 5a ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2022 r., poz. 559; dalej: u.s.g.) w wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla gminy mogą być przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy.

Konsultacje z mieszkańcami przeprowadza się zgodnie z postanowieniami uchwały rady gminy, która ustala zasady i tryb przeprowadzania konsultacji. Rada gminy jest zobowiązana do określenia w sposób kompletny i wyczerpujący zasad oraz trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami.

W pierwszej kolejności konieczne jest podjęcie uchwały w przedmiocie konsultacji z mieszkańcami, a następnie faktyczne przeprowadzenie takich konsultacji. Stosownie do art. 5a ust. 2 u.s.g. o legalności działania organu rozstrzyga to, czy konsultacje poprzedzające określenie organizacji i zakresu działania jednostki pomocniczej odrębnym statutem przeprowadzone zostały na podstawie regulacji zawartych w uchwale określającej zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami (wyrok NSA z 18 listopada 2021 r., sygn. III OSK 4305/21).

W orzecznictwie podkreśla się, że zarówno wykładnia językowa, jak i systemowa art. 5a u.s.g. wskazuje na intencję ustawodawcy przypisania radzie gminy kompetencji do określenia zasad i trybu przeprowadzania konsultacji zarówno w przypadkach konsultacji, które są przewidziane ustawą, jak i konsultacji...