Kiedy kara umowna jest kosztem

Nie wszystkie kary umowne, które nie zostały wymienione w negatywnym ustawowym katalogu, mogą być rozliczone przez podatnika. Istotne jest, aby obowiązek zapłaty kary nie był spowodowany jego zawinionym działaniem.

Przedsiębiorcy w toku prowadzonej działalności płacą różnego rodzaju kary umowne. W praktyce często powstają wątpliwości, które z zapłaconych kar umownych mogą, a które nie mogą być kosztem uzyskania przychodów. Chodzi w szczególności o to, czy kosztem uzyskania przychodów może być kara umowna nałożona zgodnie z umową „z tytułu zwłoki w wykonaniu robót i usług”.

Zamknięty katalog wyłączeń

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu:

∑ wad dostarczonych towarów,

∑ wad wykonanych robót i usług,

∑ zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

∑ zwłoki w usunięciu wad towarów,

∑ zwłoki w usunięciu wad wykonanych robót i usług.

Jest to katalog zamknięty. Wymienione w nim kary umowne i odszkodowania wiążą się z nienależytym wykonaniem zobowiązań (por. interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 lipca 2021 r., 0111- KDIB1-1.4010.59.2021.1.MF i z 16 lipca 2020 r., 0113-KDIPT2-1.4011.409.2020.1.AP). Przyjmuje się, że kosztem uzyskania przychodu nie mogą być tylko i wyłącznie kary umowne lub odszkodowania, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT (por. wyrok NSA z 3 października 2012 r., II FSK...