Ludzkie doświadczenie sprawiedliwego traktowania

Wyobraźmy sobie premiera lub ministra sprawiedliwości, który wychodzi z propozycją wyrugowania wszystkich nierówności, a nie tylko tych, które są dorobkiem ostatnich ośmiu lat.

Dyskusje o przyszłości sądownictwa koncentrują się na zagadnieniach ustrojowych. Nie krytykuję tych dyskusji. Fakt, iż umacniają one polaryzację społeczną, skłania mnie jednak do położenia akcentu na próbie legitymizacji władzy sądowniczej w Polsce, a więc dążeniu do stanu, w którym podporządkowanie się regułom i instytucjom wynika z wiary społeczeństwa, że są one godne tego podporządkowania.

Tak rozumiana legitymizacja nie wymaga odkrywania Ameryki. Z pomocą przychodzą nomen omen amerykańscy (choć nie tylko) naukowcy, którzy podpowiadają, że zaufanie do sądów bierze się z subiektywnego poczucia sprawiedliwego potraktowania. To zaś wynika z przekonania, że zostało się wysłuchanym, że decydent był bezstronny, potraktował nas z szacunkiem, a przebieg procesu decyzyjnego był zrozumiały.

To nie jest sprawiedliwe

Jak zawsze, zdefiniowanie tego, co sprawiedliwe, jest trudne. Z łatwością powiedzieć możemy jednak, kiedy dzieje się niesprawiedliwość. Nie sposób przyjąć, że strony procesów są traktowane równo,...