Włoski pasożyt Konstantynopola

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Jakub Ostromęcki - nauczyciel historii i WOS w XXXIX Liceum Ogólnokształcącym im. Lotnictwa Polskiego w Warszawie

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Moneta z wizerunkiem cesarza bizantyńskiego Aleksego I Komnena

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Bizantyński dromon, malowidło, XII w.

źródło: AKG/East News

Konstantynopol w czasach krucjat, rycina francuska, XIX w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Cesarz bizantyński Aleksy I Komnen

źródło: bridgeman art library

Krzyżowcy pierwszej krucjaty przeprawiają sie przez Bosfor, mal. Emile Signol, 1854 r.

źródło: Corbis

Książę Austrii Fryderyk I Babenberg ląduje w Ziemi Świętej w 1197 r., miniatura, XV w. (gianni dagli orti/corbis)

źródło: AKG/East News

Krzyż jerozolimski, płaskorzeźba z czasów krucjat, Jerozolima, XII w.

źródło: bridgeman art library

Bitwa między krzyżowcami a muzułmanami, miniatura francuska, XV w.

źródło: Corbis

Katapulta krzyżowców podczas oblężenia muzułmańskiej twierdzy, rycina Gustave’a Dorégo, XIX w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Wielki mistrz templariuszy, rycina, XIX w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Tarcza normańska z XII – XIII w., replika współczesna

źródło: bridgeman art library

Krzyżowcy płyną do Ziemi Świętej, miniatura francuska, XV w.

źródło: AKG/East News

Trzecia krucjata – na górze wojska francuskie ladują w Akce, na dole flota angielska gromi okręty muzułmańskie, miniatura francuska, XV w.

źródło: AKG/East News

Joannici bronią Rodos przed Turkami sułtana Osmana I w 1310 r., mal. Gustaaf Wappers, XIX w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Muzułmanie poddają się krzyżowcom, miniatura francuska, XIV w.

źródło: bridgeman art library

Okręt chrześcijański podczas oblężenia Damietty w 1219 r., miniatura francuska, XV w.

źródło: bridgeman art library

Saladyn, szkoła arabska, XIII w.

źródło: Fotorzepa

Król Anglii Ryszard Lwie Serce, rycina francuska, XIX w.

źródło: bridgeman art library

Ryszard Lwie Serce i jego baronowie, miniatura, XV w.

źródło: bettmann/corbis

1. Król Anglii Ryszard Lwie Serce, rycina francuska, XIX w. 2. Ryszard Lwie Serce i jego baronowie, miniatura, XV w. 3. Ryszard Lwie Serce odpływa do Europy, rycina brytyjska, XIX w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Filip II August i Ryszard Lwie Serce pod Akką, miniatura, XIII w.

źródło: Archiwum „Mówią Wieki"

Wenecki statek z XIV stulecia na obrazie Paolo Veneziano, ok. 1345 r.

źródło: bridgeman art library

Dwaj krzyżowcy z rodu Minutolo, malowidło z katedry w Neapolu, początek XIII w.

źródło: bridgeman art library

Żołnierze bizantyńscy pod murami Nicei, mal. Tom Lovell, XIX w.

źródło: bridgeman art library

Pięciu krzyżowców, mozaika bizantyńska w bazylice św. Jana Ewangelisty w Rawennie, początek XIII w.

źródło: AKG/East News

Pięciu krzyżowców, mozaika bizantyńska w bazylice św. Jana Ewangelisty w Rawennie, początek XIII w.

źródło: bridgeman art library

Krzyżowcy dokonują rzezi w zdobytym Konstantynopolu, litografia, początek XX w.

źródło: bridgeman art library

Pieszy oddział krzyżowców, miniatura francuska, początek XIII w.

źródło: bridgeman art library

Roger de Flor wjeżdża na czele najemnej Kompanii Katalońskiej do Konstantynopola w 1303 roku, mal. Jose Moreno Carbonero, 1888 r.

źródło: Roger Viollet/East News

Sułtan turecki Mehmed II pod murami Konstantynopola w 1453 r., rycina Gustave’a Dorégo, XIX w.

źródło: Imageforum/East News

Krzyżowcy zdobywają Antiochię w 1098 r, miniatura francuska, XV w.

źródło: AKG/East News

Król Francji Ludwik IX na Cyprze podczas siódmej krucjaty, miniatura francuska, XV w.

źródło: Corbis

Flota krzyżowców zbliża się do Damietty w 1249 r., miniatura francuska, XV w.

źródło: Leemage/East News

Ludwik IX Święty, król Francji, rzeźba w paryskim Pałacu Sprawiedliwości

„O miasto, miasto moje, prawdziwe światło wszystkich miast, sławione we wszystkich częściach świata, najpiękniejszy spośród ludzkich widoków, matko kościołów, królowo religii, przewodniczko w dobrych sądach, żywicielko mądrości i drzewo rodzące wszelkie piękno. Wypiłaś z ręki Pana kielich jego gniewu” – pisał w 1204 roku Niketas Choniates wstrząśnięty rzezią, jaką sprawili Konstantynopolowi krzyżowcy. Bizantyński senator nie zdawał sobie sprawy, że to początek agonii wspaniałej stolicy cesarstwa wschodniego...

W średniowieczu klucz do panowania nad wschodnimi akwenami Morza Śródziemnego leży w Cesarstwie Bizantyńskim. To jego flota kontroluje cieśniny prowadzące na Morze Czarne, tu przebiegają szlaki handlowe z Persji i stepów Azji Środkowej. Mrowie wysp na Morzu Egejskim stanowi świetną bazę dla okrętów. Choć beztroskie czasy rzymskiego panowania na „mare rostrum” mamy za sobą, to jeszcze w VII wieku potęgę Bizancjum można porównać do siły, jaką dziś w tym samym rejonie ma 6. Flota US Navy.

W XI stuleciu sytuacja jest już inna. Bizantyńczycy są w defensywie. W VII wieku stracili na rzecz Arabów Bliski Wschód, w 1071 roku ich armia została zmiażdżona pod Manzikertem przez Turków seldżuckich. Padła cała Anatolia – zaplecze ludnościowe i rolnicze cesarstwa. Turcy, choć groźni na lądzie, nie są na razie zainteresowani panowaniem na morzu. Zadowalają się piractwem i czerpią zyski z handlu w Syrii i Palestynie.

Cesarstwo większość funduszy przeznacza na obronę lądową. Jeszcze w XI wieku do bizantyńskiej floty zaciągnięto 34 tys. wioślarzy. Trzy stulecia później ta liczba spadnie do zaledwie 3080. Trzeba zatem polegać na flotach włoskich miast. Balansować między Genuą, Wenecją i Pizą. W XII wieku okręty włoskich republik kupieckich zaczynają stanowić poważną część cesarskiej marynarki. Stosunek Włochów do Bizancjum, jak przystało na dobrych mieszczan, pełen jest obłudy....