Komunizmu życie po życiu

autor zdjęcia: Janusz Kapusta

źródło: Rzeczpospolita

Ustrojowe właściwości III RP, jej kultura polityczna, jej gospodarka oraz samodefinicja zostały określone przez punkt wyjścia – PRL

Słowo postkomunizm sugeruje z jednej strony zerwanie z komunizmem, a z drugiej strony ciągłość. Europa postkomunistyczna – od Łotwy przez Czechy po Bułgarię i Rumunię – ujawnia mimo wszystkich narodowych różnic i upływu lat zadziwiające podobieństwa i ciągle różni się zasadniczo od Europy Zachodniej. Także w sferze politycznej występują szczególne cechy niewątpliwie związane z przeszłością. Wszystkie te kraje są dzisiaj parlamentarnymi demokracjami i należą do Unii Europejskiej. A jednak ich realny ustrój nadal zasługuje na nazwę postkomunistycznego.

Jest rzeczą charakterystyczną, że o II Rzeczypospolitej zazwyczaj nie mówiono, a w każdym razie dzisiaj nie mówimy, że była Polską porozbiorową, choć biorąc pod uwagę aspekt czysto czasowy, jest to niewątpliwie prawdą.

Trwanie struktur

Komunizm w różny sposób oddziaływuje post mortem na polską rzeczywistość nawet po 20 latach. Mówiąc o postkomunizmie, mamy na myśli po pierwsze pozostałości dawnego systemu – instytucjonalne, personalne. Jest to także trwanie destrukcyjnych skutków komunizmu – zerwanie ciągłości, zniszczenie dawnych struktur politycznych i społecznych oraz wzorów kulturowych, także niepowetowana strata czasu, brak pewnego typu doświadczeń, nieuczestniczenie w nowej fazie modernizacji, jaką przeszedł Zachód po 1945 roku.

Największą...