Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów.
Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku zmień ustawienia swojej przeglądarki.

Szukaj w:
[x]
Prawo
[x]
Ekonomia i biznes
[x]
Informacje i opinie
ZAAWANSOWANE

Marynarka i rewolucja

30 października 2010 | Bitwy i wyprawy morskie | Andrzej Nieuważny
Bitwa pod Abukirem – w środku płonie francuski okręt flagowy „L’Orient”,   mal. Thomas Luny, 1830 r.
źródło: AKG/East News
Bitwa pod Abukirem – w środku płonie francuski okręt flagowy „L’Orient”, mal. Thomas Luny, 1830 r.
 Bitwa francusko-brytyjska w Zatoce Biskajskiej 1 czerwca 1794 r.,  mal. Philippe Jacques de Loutherbourg, 1795 r.
źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, akg/east news
Bitwa francusko-brytyjska w Zatoce Biskajskiej 1 czerwca 1794 r., mal. Philippe Jacques de Loutherbourg, 1795 r.
Bonaparte pod oblężonym Tulonem, rycina, XIX w.
źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, akg/east news
Bonaparte pod oblężonym Tulonem, rycina, XIX w.
Gen. Napoleon Bonaparte, mal. Louis Albert Bacler d’Albe, 1796 – 1797
źródło: ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”, akg/east news
Gen. Napoleon Bonaparte, mal. Louis Albert Bacler d’Albe, 1796 – 1797
Napoleon ląduje w Aleksandrii 2 lipca 1798 r., rycina z epoki
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Napoleon ląduje w Aleksandrii 2 lipca 1798 r., rycina z epoki
Oddziały francuskie nad brzegiem Nilu, mal. Jean-Charles Tardieu, 1812 r.
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Oddziały francuskie nad brzegiem Nilu, mal. Jean-Charles Tardieu, 1812 r.
Bonaparte odwiedza zadżumionych w Jaffie, mal. Antoine-Jean Gros, 1804 r.
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Bonaparte odwiedza zadżumionych w Jaffie, mal. Antoine-Jean Gros, 1804 r.
Bonaparte przekazuje szablę bejowi Aleksandrii w 1798 r., mal. Franc, ois Henri Mulard
źródło: Bridgeman Art Library, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Bonaparte przekazuje szablę bejowi Aleksandrii w 1798 r., mal. Franc, ois Henri Mulard
Starcie francuskiej korwety „La Bayonnaise” z brytyjską fregatą „Ambush”, 14 grudnia 1798 r., mal. Jean-Franc, ois Hue
źródło: The Art Archive/East News
Starcie francuskiej korwety „La Bayonnaise” z brytyjską fregatą „Ambush”, 14 grudnia 1798 r., mal. Jean-Franc, ois Hue
 Francuska eskadra wiceadmirała Brueysa pod Abukirem, rycina z epoki
źródło: art archive/east news, roger viollet/east news, wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Francuska eskadra wiceadmirała Brueysa pod Abukirem, rycina z epoki
Wiceadmirał Franc, ois Paul de Brueys d’Aigalliers
źródło: art archive/east news, roger viollet/east news, wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Wiceadmirał Franc, ois Paul de Brueys d’Aigalliers
Francuski admirał Louis Thomas Villaret de Joyeuse
źródło: art archive/east news, roger viollet/east news, wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Francuski admirał Louis Thomas Villaret de Joyeuse
Francuski admirał Jean-Baptiste Perrée, litografia, XIX w.
źródło: art archive/east news, roger viollet/east news, wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Francuski admirał Jean-Baptiste Perrée, litografia, XIX w.
Bitwa pod Nazaretem, mal. Antoine-Jean Gros, 1801 r.
źródło: art archive/east news, roger viollet/east news, wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Bitwa pod Nazaretem, mal. Antoine-Jean Gros, 1801 r.
Napoleon przed Sfinksem, mal. Jean Léon Gérome, 1868 r
źródło: art archive/east news, roger viollet/east news, wikipedia, ARCHIWUM „MÓWIĄ WIEKI”
Napoleon przed Sfinksem, mal. Jean Léon Gérome, 1868 r
 Bitwa pod Abukirem – atak okrętów Nelsona na francuski szyk liniowy, mal. Nicolas Pocock, XIX w.
źródło: AKG
Bitwa pod Abukirem – atak okrętów Nelsona na francuski szyk liniowy, mal. Nicolas Pocock, XIX w.
Wiceadmirał Brueys d'Aiguilliers na okręcie, rys. Leonardo de Selva
źródło: akg/east news, corbis, bridgeman art library
Wiceadmirał Brueys d'Aiguilliers na okręcie, rys. Leonardo de Selva
Bitwa pod piramidami, 21 sierpnia 1798 r., rycina według obrazu Swebacha, XIX w.
źródło: bridgeman art library
Bitwa pod piramidami, 21 sierpnia 1798 r., rycina według obrazu Swebacha, XIX w.
Bitwa pod Abukirem – początek boju, rycina według obrazu Whitecomb’a, XIX w.
źródło: art archive/east news, archiwum „mówią wieki”, wikipedia, corbis
Bitwa pod Abukirem – początek boju, rycina według obrazu Whitecomb’a, XIX w.
HMS „Victory” w 1793 r., mal. Monamy Swaine, 1795 r.
źródło: art archive/east news, archiwum „mówią wieki”, wikipedia, corbis
HMS „Victory” w 1793 r., mal. Monamy Swaine, 1795 r.
Bitwa pod Abukirem – zniszczenia na pokładzie francuskiego okrętu „Tonant”
źródło: art archive/east news, archiwum „mówią wieki”, wikipedia, corbis
Bitwa pod Abukirem – zniszczenia na pokładzie francuskiego okrętu „Tonant”
Lady Emma Hamilton, kochanka, matka dzieci Horatio Nelsona
źródło: art archive/east news, archiwum „mówią wieki”, wikipedia, corbis
Lady Emma Hamilton, kochanka, matka dzieci Horatio Nelsona
Horatio Nelson, mal. Lemuel Francis Abbott, 1797 r.
źródło: art archive/east news, archiwum „mówią wieki”, wikipedia, corbis
Horatio Nelson, mal. Lemuel Francis Abbott, 1797 r.
Kpt. Edward Berry, dowódca HMS „Vanguard”, podtrzymuje rannego w głowę Nelsona
źródło: archiwum „mówią wieki”, akg/east news, bridgeman art library
Kpt. Edward Berry, dowódca HMS „Vanguard”, podtrzymuje rannego w głowę Nelsona
Bitwa pod Abukirem, mal. William Anderson, 1801 r.
źródło: archiwum „mówią wieki”, akg/east news, bridgeman art library
Bitwa pod Abukirem, mal. William Anderson, 1801 r.
Ranny Nelson opatrywany pod pokładem HMS „Vanguard”, rycina, 1817 r.
źródło: archiwum „mówią wieki”, akg/east news, bridgeman art library
Ranny Nelson opatrywany pod pokładem HMS „Vanguard”, rycina, 1817 r.
autor zdjęcia: Norbert Suchorzewski
źródło: Rzeczpospolita
Bitwa pod Abukirem – eksplozja francuskiego flagowca „L'Orient”, rycina niemiecka, XIX w.
źródło: AKG
Bitwa pod Abukirem – eksplozja francuskiego flagowca „L'Orient”, rycina niemiecka, XIX w.
Napoleon powraca z kampanii egipskiej w 1799 r., litografia francuska, 1910 r.
źródło: bridgeman art library
Napoleon powraca z kampanii egipskiej w 1799 r., litografia francuska, 1910 r.
Brytyjczycy lądują w Egipcie w marcu 1801 r., rycina  z epoki
źródło: bridgeman art library
Brytyjczycy lądują w Egipcie w marcu 1801 r., rycina z epoki
Upadek francuskiego kolosa, rysunek satyryczny Jamesa Gillraya wykonany po bitwie pod Abukirem, 1798 r.
źródło: AKG/East News
Upadek francuskiego kolosa, rysunek satyryczny Jamesa Gillraya wykonany po bitwie pod Abukirem, 1798 r.

Komentując po dwóch wiekach wypadki, które rozegrały się 1 sierpnia 1798 roku w zatoce Abukir (Anglicy zwą je bitwą na Nilu), brytyjski historyk francuskiej floty Ernest Harold Jenkins napisze: „trzeba będzie poczekać do Cuszimy, by znaleźć w dziejach świata morskie zwycięstwo równie kompletne”. Zwycięstwo Nelsona to katastrofa Francuzów, a na każdą wielką katastrofę składa się wiele przyczyn. W tym różnice w rozwoju obu flot i zdumiewające błędy dowódców.

W chwili wybuchu wojny z Anglią (1 lutego 1793 roku) niewiele zostało z dawnej La Royale – francuskiej floty królewskiej. Jak pisze Jenkins, w 1793 roku miała ona wciąż lepsze i lepiej uzbrojone okręty od Royal Navy, natomiast problemem stało się ich utrzymanie. Zaniedbane podczas rewolucji arsenały były bowiem puste, a części zamienne były słabej jakości. Marynarka wciąż liczyła nieco ponad 70 okrętów i prawie tyleż fregat, lecz do walki nadawało się znacznie mniej. Spora część oficerów wybrała emigrację, a załogi zajęły się wiecowaniem i naprawą świata. Po wprowadzeniu masowego poboru do wojska dla marynarki pozostało mniej ludzi. Za to Anglicy, choć wciąż stosowali przymusowe wcielanie do floty, mieli wielu doświadczonych i zdyscyplinowanych marynarzy.

Największa różnica dzieliła jednak oba korpusy oficerskie. Na Wyspach pełno było oficerów pamiętających wojnę o niepodległość Stanów Zjednoczonych. We Francji złamano kastowy charakter marynarki, ułatwiając awanse marynarzom z floty handlowej, czasem zdolnym, lecz niemal zawsze bez wojennego doświadczenia. W okresie jakobińskim marynarzami dowodził faktycznie Jean Bon Saint-André, który przeprowadził czystki wśród oficerów i (w imię równości) doprowadził do likwidacji korpusu artylerzystów marynarki. Jako szczur lądowy nie rozumiał bowiem różnicy w operowaniu armatą na lądzie i na morzu....

Dostęp do treści Archiwum.rp.pl jest płatny.

Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.

Ponad milion tekstów w jednym miejscu.

Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"

Zamów
Unikalna oferta
Brak okładki

Wydanie: 8766

Spis treści

Pierwsza strona

Pożegnania: listopad 2009 – październik 2010

Abu Daud
Abu Hamza al Muhadżir
Agnieszka Pogródka-Węcławek
Aleh Bebenin
Aleksander Fedorowicz
Aleksander Szczygło
Aleksandra Natalli-Świat
Algirdas Brazauskas
Ali Hassan Abd al Madżid al Tikriti
Anatolij Dobrynin
Andriej Wozniesienski
Andrzej Konic
Andrzej Kremer
Andrzej Przewoźnik
Andrzej Sariusz-Skąpski
Anna Maria Borowska
Anna Walentynowicz
Anton Geesink
Arkadiusz Rybicki
Arthur Penn
Artur Olech
Barbara Maciejczyk
Barbara Mamińska
Bartosz Borowski
Benoit Mandelbrot
Bogdan Paprocki
Bożena Mamontowicz-Łojek
Bronisława Orawiec-Löffler
Claude Chabrol
Czesław Cywiński
Dariusz Jankowski
Dennis Hopper
Edmund Zientara
Edward Duchnowski
Edward Wojtas
Elżbieta Czyżewska
Eric Rohmer
Erich Segal
Eugeniusz Wróbel
Ewa Bąkowska
Francesco Cossiga
Francisco Varallo
Gabriela Zych
Georges Charpak
Grażyna Gęsicka
Grażyna Langowska
Grzegorz Dolniak
Henryk Giedroyc
Ignacy Rutkiewicz
Izabela Jaruga-Nowacka
Izabela Tomaszewska
Jacek Karpiński
James Ronnie Dio
Janina Fetlińska
Janina Natusiewicz-Mirer
Janusz Kochanowski
Janusz Krupski
Janusz Kurtyka
Janusz Zakrzeński
Jarosław Kukulski
Jegor Gajdar
Jerome David Salinger
Jerzy Stefan Stawiński
Jerzy Szmajdziński
Jerzy Turek
Jimi Heselden
Joan Sutherland
Joanna Agacka-Indecka
Jolanta Szymanek-Deresz
José Saramago
Juan Antonio Samaranch
Justyna Moniuszko
Katarzyna Doraczyńska
Katarzyna Piskorska
Katarzyna Sobczyk
Kazimierz Imieliński
Kazimierz Paździor
Kpt. pil. Artur Ziętek
Krystyna Bochenek
Krzysztof Putra
Krzysztof Skubiszewski
Krzysztof Teodor Toeplitz
Lech i Maria Kaczyńscy
Leszek Deptuła
Leszek Solski
Luis Corvalán Lepe
Maciej Kozłowski
Maciej Płażyński
Marek Rosiak
Marian Grześczak
Marian Terlecki
Mariusz Handzlik
Mariusz Kazana
Mieczysław Cieślar
Mirosława Dubrawska
Natalia Januszko
Nicolas Hayek
Nodar Kumaritaszwili
Néstor Carlos Kirchner
Orlando Zapata Tamayo
Otto hrabia Lambsdorff
Paul Samuelson
Paweł Wypych
Piotr Dejmek
Piotr Nurowski
Polscy żołnierze polegli w Afganistanie
Przemysław Gosiewski
Ryszard Kaczorowski
Ryszard Matuszewski
Sebastian Karpiniuk
Stanisław Komorowski
Stanisław Mikke
Stanisław Szwarc-Bronikowski
Stanisław Zając
Stefan Melak
Stefania Grodzieńska
Sławomir Skrzypek
Tadeusz Lutoborski
Tadeusz de Virion
Teresa Walewska-Przyjałkowska
Tomasz Merta
Tomasz Tatarczyk
Tony Curtis
Tytus Karpowicz
Wiesław Woda
Wojciech Seweryn
Wojciech Siemion
Wolfgang Wagner
Wypadek busa – Nowe Miasto nad Pilicą
Wypadek pod Berlinem
Władysław Stasiak
Yves Rocher
Zbigniew Wassermann
Zofia Korbońska
Zofia Morawska
Zygmunt Kamiński
abp gen. bryg. Miron Chodakowski
bp gen. dyw. Tadeusz Płoski
chor. Jacek Surówka
chor. Marek Uleryk
chor. Paweł Krajewski
gen. Franciszek Gągor
gen. Stanisław Nałęcz-Komornicki
gen. broni Bronisław Kwiatkowski
gen. broni pilot Andrzej Błasik
gen. bryg. Kazimierz Gilarski
gen. bryg. Tadeusz Góra
gen. dyw. Tadeusz Buk
gen. dyw. Włodzimierz Potasiński
generał Jerzy Skalski
kpt. Dariusz Michałowski
ks. Andrzej Kwaśnik
ks. Henryk Jankowski
ks. Roman Indrzejczyk
ks. Zdzisław Król
ks. Zygmunt Malacki
ks. ppłk Jan Osiński
ks. prałat Bronisław Gostomski
ks. prof. Ryszard Rumianek
ks. prof. Tadeusz Styczeń
ks. płk Adam Pilch
mjr pilot Arkadiusz Protasiuk
o. Joachim Badeni
o. Józef Joniec
por. Paweł Janeczek
ppor. Andrzej Michalak
ppor. Piotr Nosek
ppłk Jarosław Florczak
ppłk Zbigniew Dębski
ppłk pilot Robert Grzywna
prof. Gerard Labuda
prof. Wiesław Sadowski
płk dr hab. Wojciech Lubiński
st. chor. Artur Francuz
wiceadmirał Andrzej Karweta
Zamów abonament