Wschodni przełom

autor zdjęcia: Vasily Maximov

źródło: AFP

Czy wydarzenia na kijowskim Majdanie będą miały swój rezonans w Rosji? Na zdjęciu: manifestacja opozycji w Moskwie, 24 lutego 2014 r.

Przeświadczenie o rzekomym planie KGB, 
w ramach którego chodziło o rozwiązanie imperium, 
aby je potem odbudować, jawi się w świetle rewolucji 
w Kijowie jako niezbyt interesująca bajka – piszą eksperci.

Wydarzenia związane ze zwycięstwem pierwszej fazy antyautorytarnej rewolucji w Kijowie – obalenie prezydenta Janukowycza – koncentrują dziś powszechną uwagę z wielu powodów. Jeden z nich powinien już dzisiaj stanowić przedmiot refleksji – mianowicie znaczenie tego zwycięstwa poza granicami Ukrainy. Jeśli kijowska rewolucja zdoła wejść w kolejną fazę – tworzenia demokratycznego ładu i jednocześnie stabilizowania na owych podstawach ładu gospodarczego – będzie miała nie mniejszą wagę niż rozpad Związku Sowieckiego.

Zaraza antyautorytarnego sprzeciwu

Putinowski, w istocie neoimperialny, rosyjski projekt, zakładał (i nadal zakłada) scalanie na różny sposób ziem dawnego ZSRS, swego rodzaju nawrót w nowych warunkach XXI wieku, do dawnej idei scalania ziem ruskich. Tak jak w przeszłości, również i dzisiaj owa neoimperialna idea wydaje się sposobem zażegnywania głębokiego kryzysu społeczeństwa rosyjskiego i rosyjskiej tożsamości. Pod wieloma względami jest to również selektywny powrót do dawnych sowieckich wzorców, choć w nowym opakowaniu. Putin chodzi do cerkwi i bije pokłony przed ikonami, ale jednocześnie broni pamięci o KGB. Tę zaskakującą, ale w sumie zrozumiałą ideową hybrydę ideową finansują głównie dochody z wysokich cen ropy i gazu.

Społeczeństwo rosyjskie zawieszone jest, jak i w przeszłości, między modernizacją a systemem...