Mitologia soborowa

źródło: archiwum prywatne

Michał Wojciechowski

źródło: Rzeczpospolita

Sobór Watykański II nie zmienił zasad ani praw Kościoła katolickiego – przypomina autor

Zagrożeniem dla wolności Kościoła jest narzucanie mu wymogów politycznych i modnych poglądów. Równości jest w nim bowiem więcej niż w zbiurokratyzowanych demokracjach – twierdzi publicysta.

Jednym ze sztandarowych zarzutów wobec katolicyzmu jest nienadążanie za przemianami współczesnego świata. Konserwatysta powie, że tak właściwie być powinno, gdyż społeczną funkcją Kościoła jest ochrona tego, co trwałe i cenne, dorobku wieków. Przeważnie jednak publiczność oczekuje reform i zmian, widząc Kościół na podobieństwo bez przerwy reformowanych państw.

W tym kontekście twierdzi się często, że przed 50 laty Sobór Watykański II (1962–1965) chciał wprowadzić w katolicyzmie głębokie zmiany, ale potem zostały one wyhamowane. W szczególności Kościół w Polsce miałby być „mało soborowy". Jak to wygląda w konfrontacji z rzeczywistością?

Inny język, inny styl

O co chodziło na Soborze Watykańskim II? Zamysł był taki, żeby zasady wiary katolickiej przedstawić w formie bliższej odbiorcom, by brzmiały bardziej po dzisiejszemu. Stał za tym praktyczny zamiar głoszenia tej samej wiary w zmieniającej się kulturze. Towarzyszył temu powrót do źródeł, do myśli biblijnej i do starożytnego chrześcijaństwa.

To przeformułowanie nie do końca się udało, gdyż dokumenty soborowe operują nieraz językiem zbyt podniosłym i ogólnym. Nie zmieniły się jednak ani zasady, ani prawa Kościoła katolickiego, lecz język i styl. Jednocześnie sobór miał cechy udanej akcji medialnej. Wzbudził sensację i zainteresowanie. Przesłanie...