Niepraktyczne prawo trzecim powodem kryzysu sądowego

Tam, gdzie sądy mają arbitralnie decydować, strony wkręcają je w swoje sprawy i wmawiają, że są odpowiedzialne za problemy podsądnych.

W poprzednich artykułach poznaliśmy dwie główne przyczyny zapaści sądów, spam i feudalizm sądowy. Spam to nadmiar niepotrzebnych informacji, których przetwarzanie nie przynosi żadnego pożytku dla sprawy, ale skutecznie zużywa siły i zasoby sądowe. Spam jest „nadwagą, z którą źle się biega", dlatego zaspamowane sądy nie mogą szybko procedować. Drugi powód to feudalizm sądowy, bardziej sądom przypisywany niż realny – ale z podobnym skutkiem. Feudalizm ustawia władzę i hierarchię przed rzeczowymi argumentami. Widzi sądy raczej w roli decydenta, jakie jest prawo, zamiast orzecznika o zgodności z prawem.

Jedną z pożywek tej sytuacji i trzecim powodem kryzysu jest niepraktyczne prawo materialne. W publicznej dyskusji o sądach krytyka odnosi się najczęściej do obowiązujących procedur, a ich zmiana jest nieustanną nadzieją na poprawę sytuacji. Skoro jednak ustawodawca nie ustaje w poprawianiu postępowania, a kryzys się pogłębia – czy nie należałoby zrewidować poglądów i zmienić bodźców stymulujących sprawność i wydajność postępowania sądowego, kierując uwagę na zasady prawa materialnego? Gdyby te przepisy były lepsze, nie byłoby tylu sporów – bo sami zainteresowani wiedzieliby, jak postępować i sporom zapobiec. Kiedy jednak do sporów dochodzi, prawo materialne może pomóc lub utrudnić ich rozwiązanie. Warto zwrócić uwagę, że tam, gdzie sądy mają arbitralnie...