Przecięcie węzła gordyjskiego

Strona, kierując swoją sprawę do sądu, nie może już dłużej liczyć na łut szczęścia przy losowaniu składu orzekającego.

Na początku lutego Komisja Kodyfikacyjna Ustroju Sądownictwa i Prokuratury przedstawiła dwa alternatywne projekty ustaw mające przywrócić stronom i uczestnikom postępowań prawo do niezależnego i bezstronnego sądu ustanowionego na podstawie prawa. Obecnie państwo polskie nie zapewnia tego prawa w każdej sprawie, co znalazło wyraz w pilotażowym wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Wałęsa p. Polsce z 23 listopada 2023 r. Ma to daleko idące konsekwencje praktyczne, które radcowie prawni obserwują na co dzień.

Trybunał nie odpowiada

Idąc do sądu, strona i jej pełnomocnik nie wiedzą bowiem, czy sprawę rozstrzygnie sędzia, którego wyroki nie będą później podważane, uchylane bądź kwestionowane ze względu na sposób powołania tego sędziego. Ostatnie doniesienia o uchyleniu z powodu wadliwego składu sądu wyroku skazującego na dożywotnie pozbawienie wolności za zabójstwo trzech kobiet dobitnie świadczą o pilnej potrzebie przywrócenia prawa do sądu. Bez tej gwarancji trudno nie tylko o rzetelny proces, lecz i o stabilny wyrok.

Na tym jednak negatywne skutki obecnego stanu rzeczy się nie kończą. Tak istotny w ostatnich latach, zwłaszcza dla ochrony konsumentów, dialog sądów polskich z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej stoi obecnie pod znakiem zapytania, ponieważ Trybunał odmawia odpowiedzi na pytania prejudycjalne kierowane...