Mistycyzm, frankizm, chasydyzm
W drugiej połowie XVII wieku sytuacja Żydów w Rzeczypospolitej uległa radykalnemu pogorszeniu. Nasilająca się rywalizacja mieszczaństwa chrześcijańskiego z żydowskimi kupcami i rzemieślnikami potęgowała niechęć, a wręcz wrogość polskiego otoczenia wobec wyznawców judaizmu.
Coraz częściej w miastach Korony i Litwy wybuchały antyżydowskie tumulty, które z trudem były tłumione przez interweniujące wojska królewskie. Do takich aktów agresji fizycznej wobec Żydów doszło we Lwowie w 1664 r., Brześciu Litewskim w 1680 r., w Krakowie i Wilnie w 1682 r., w 1687 r. w Poznaniu. Narastający kryzys w Rzeczypospolitej, upadek jej autorytetu, oligarchizacja życia politycznego i paraliż głównych instytucji prawnoustrojowych odbijały się także na życiu gmin żydowskich. Powodowało to ich ogólne ubożenie i dezintegrację, wreszcie kryzys tradycyjnych form religijności. Prowadziło to do powstania nowych ruchów religijnych, kwestionujących autorytet rabinów i wszechwładzę zwierzchności gmin (kahałów).
W życiu Żydów religia odgrywała zawsze bardzo ważną rolę, wyznaczała etos grupy i kształtowała jej oblicze. Każdy aspekt życia indywidualnego czy zbiorowego przesiąknięty był sakralnością. Kryzys dotychczasowych autorytetów i form religijności owocował coraz większą popularnością mesjanizmu i mistycyzmu. Judaizm zawsze zawierał elementy mesjanistyczne. Zgodnie z proroctwami eschatologicznymi...
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta