![[?]](https://static.presspublica.pl/web/rp/img/cookies/Qmark.png)
Rzeczpospolita – dzieło niezwykłe
Uchwalona w 1569 roku w Lublinie unia polsko-litewska powstała w wyniku porozumienia szlachty dwóch państw i trzech narodów (w ówczesnym rozumieniu), co w czasach kształtowania się monarchii absolutystycznych było przedsięwzięciem niezwykłym. W Europie Środkowo-Wschodniej powstało silne państwo, które przez lata skutecznie przeciwstawiało się zagrożeniom zewnętrznym, a dla wielu było wzorem obywatelskich wolności.
Dzisiejsi Białorusini, Ukraińcy i Litwini w żaden sposób nie mogą określić swojej tradycji historycznej bez odwoływania się do tworzonego wspólnie z Polakami państwa Rzeczypospolitej. W dobie integracji europejskiej unia lubelska stała się też ważnym elementem polskiej tradycji federalistycznej. Warto o niej pamiętać nie tylko ze względu na rodzimy wkład w kształtowanie europejskich wartości demokratycznych, ale przede wszystkim z racji pozytywnych i negatywnych doświadczeń w procesie integracji poszczególnych ziem Rzeczypospolitej.
Zawarta w końcu XIV wieku unia Polski i Litwy przez lata pozostawała tylko nominalna. Obawiając się dominacji Korony, Litwini skutecznie opierali się zacieśnieniu związków z zachodnim sąsiadem. Chociaż w XV wieku ich państwo przeszło wiele znaczących przeobrażeń, to daleko było do pełnego przyjęcia polskich rozwiązań ustrojowych. W przeciwieństwie do Polski w XVI wieku Wielkie Księstwo Litewskie było krajem dziedzicznym. Jagiellonowie mogli liczyć tam na sukcesję, sprawując silną władzę. Wprawdzie Litwini mieli swój parlament, ale jego znaczenie było dużo mniejsze niż w Koronie. Przez długi czas znaczącą rolę odgrywała wielko-książęca rada, do której władca zwracał się z propozycjami rozpatrzenia najważniejszych kwestii w państwie.
Szlachta litewska w warstwy ułożona
Niższa izba sejmu zaczęła się tworzyć w latach 30. XVI wieku....
Archiwum Rzeczpospolitej to wygodna wyszukiwarka archiwalnych tekstów opublikowanych na łamach dziennika od 1993 roku. Unikalne źródło wiedzy o Polsce i świecie, wzbogacone o perspektywę ekonomiczną i prawną.
Ponad milion tekstów w jednym miejscu.
Zamów dostęp do pełnego Archiwum "Rzeczpospolitej"
ZamówUnikalna oferta
