Co wolno z Mrożkiem

Bronisław Wildstein

Przy okazji wydania „Dzienników” Sławomira Mrożka Andrzej Horubała postanowił rozprawić się z Mrożkiem całym, a więc zdobyć chwałę tego, który „kundelka” o „duszy niewolnika” tylko aspirującego do „pierwszej ligi pisarzy”, „niższego ducha” dysponującego wyłącznie „smykałką do dowcipów”, a więc jedynie „zręcznego prześmiewcę” zapędzi tam, gdzie jego miejsce (w tekście „Żartowniś się nadyma”, Rz 23.10). Dlatego uznałem, że należy odpowiedzieć, mimo że nie przeczytałem jeszcze całego tomu „Dziennika”. Znam jednak twórczość Mrożka, a przede wszystkim budzi we mnie sprzeciw metoda stosowana przez Horubałę.

Mogę nawet założyć, że Mrożek zrobił błąd, publikując bez redakcji swoje autentyczne dzienniki z lat 60. Natomiast wyszydzanie go poprzez wyrywanie użytecznych do tego kąsków jego zapisków jest dalece niewłaściwe. Europejska tradycja dzienników, czyli wyznań, zakłada, że jedną z ich wartości jest szczerość. Nikt nie każe tej tradycji lubić, zwłaszcza jej współczesnej odmiany, którą datować można od „Wyznań” J. J. Rousseau; dopuszczalne jest dostrzegać w niej niepokojący rys ekshibicjonizmu, nie wolno jednak ujawnianych przy tej okazji przez autorów ludzkich ułomności wykorzystywać do preparowania z nich ich zdeformowanych portretów.

Oto przykład metody Horubały. Mrożek podpisuje list...